Predmet je proistekao iz predstavke koju je uložio britanski državljanin g. Entoni Boner (Anthony Boner) 4. aprila 1991. Cilj zahteva sastojao se u dobijanju odluke o tome da li predmetne činjenice ukazuju na kršenje obaveza koje je tužena država preuzela po članu 6, stav 3 (c) Konvencije.

Podnosilac predstavke, g. Entoni Boner je britanski državljanin rođen 1960. Živi u Glasgou, Škotska. Tri maskirana čoveka, naoružana puškom su 14. decembra 1989. opljačkali poštu u mestu Glen Vilidž, Škotska. Tokom pljaćke napali su tri službenika pošte i oštetili jedno vozilo. Nakon istrage, g. Boner i još dvojica su uhapšeni i zadržani u pritvoru. Podnosilac predstavke je optužen za oružanu pljačku i napad na druga lica, za namerno pričinjavanje štete i pucanje iz vatrenog oružja. U periodu između 29. marta i 10. aprila 1990. suđeno mu je pred Višim sudom u Edinburgu. Podnosiocu predstavke je obezbeđena pravna pomoć (advokat po službenoj dužnosti) za pripremu odbrane i zastupanje pred sudom.

Tokom suđenja svedok optužbe, gđa G. je ušla u sudnicu pre nego što je na nju bio red da svedoči i razgovarala s drugooptuženim, protiv koga je postupak obustavljen. Kada je sud pozvao gđu G. da dâ svoju izjavu, advokat odbrane je uložio prigovor zbog toga što je ona došla ranije u sudnicu. Sudija je odložio sednicu i naložio tužiocu da ispita ovaj slučaj i utvrdi da li je do istog došlo zbog nemarnosti i propusta pravosudnih organa. Tužilac je obavestio sudiju da nalazi ne ukazuju na propust ili odgovornost predstavnika pravosudnih organa. Advokat podnosioca predstavke nije osporio ovu izjavu tužilaštva. Štaviše, on nije ukazao ni na šta čime bi dokazao da je njeno prisustvo u sudnici moglo da utiče na njen iskaz. Sudija je, shodno tome, zaključio da se ispitivanjem gđe G. ne može učiniti povreda postupka. Nalazeći da su zadovoljeni svi relavantni pravni uslovi, dozvolio je da gđa G. svedoči. Potom je advokat podnosioca predstavke imao priliku da unakrsno ispita gđu G. na okolnosti njenog prisustva u sudnici. U svom iskazu, gđa G. je rekla da je podnosilac predstavke bio kod nje kući veče pre oružane pljačke i da joj je pričao o planu da opljačka poštu. Sledećeg jutra on je otišao iz njene kuće i potom se vratio vrlo uznemiren noseći jednu kesu. Pored toga, puška i predmeti ukradeni iz pošte su nađeni u stanu podnosioca predstavke. Osim toga, još jedan svedok je identifikovao g. Bonera kao jednog od pljačkaša, a izjavu gđe G. je potvrdila njena devetogodišnja ćerka. Porota je donela osuđujuću presudu po svim tačkama optužnice. Uzimajući u obzir da je prethodno osuđivan više puta, sudija je g. Boneru izrekao kaznu od osam godina zatvora.

Podnosilac predstavke je 17. aprila 1990, preko svog advokata, podneo obaveštenje o svojoj nameri da uloži žalbu na presudu. G. Boner je dao uputstvo novim advokatima na osnovu kojeg su oni zamolili drugog advokata za mišljenje o tome kakvi su izgledi da žalba uspe, kao i da sastavi žalbu. U svom mišljenju od 10. juna 1990. advokat je rekao da je, po njemu, jedini mogući osnov za žalbu pitanje "prihvatljivosti iskaza gđe G." i činjenica da je "sudija napravio propust time što je iskoristio svoje diskreciono pravo i dozvolio joj da bude prisutna u sudnici". Međutim, takođe je rekao da nema dovoljno informacija na osnovu kojih bi mogao da zasnuje svoje mišljenje ili da uobliči osnovanost žalbe. Obrazloživši to, on je sastavio žalbu po šest osnova, od kojih su se prva dva odnosila na odluku sudije da prihvati iskaz pomenutog svedoka. Pravni zastupnici su podneli najavu žalbe 13. juna 1990. Sve do ovog momenta, sav posao su obavljali advokati po službenoj dužnosti koji su dodeljeni podnosiocu predstavke za prvostepeno suđenje.

Zahtev za određivanje branioca po službenoj dužnosti za postupak po žalbi je podnet maja 1990. Škotski odbor za pravnu pomoć je 25. jula 1990. tražio od podnosioca predstavke da dostavi mišljenje svog advokata o izgledima za uspeh u predmetu po žalbi, što je on učinio 10. juna 1990, zajedno s dodatnim mišljenjem istog advokata od 6. septembra 1990. Advokati g. Bonera su 27. septembra 1990. u telefonskom razgovoru obavestili Odbor da izabrani advokat ne može da podrži zahtev za pravnu pomoć, kao ni žalbu; oni su se s ovim mišljenjem složili; pa, shodno tome ne mogu više da zastupaju podnosioca predstavke u ovom predmetu. Izjave koje su dali u telefonskom razgovoru su potom potvrdili u pismu Odboru od 2. novembra 1990., nakon čega je Odbor obavestio advokate g. Bonera da je zahtev za dodeljivanje pravne pomoći odbijen.

Podnosilac predstavke je bez ikakvog poznavanja postupka i bez ičije stručne pomoći izašao sâm pred Viši apelacioni sud u Edinburgu 24. januara 1991. Državu je zastupao pravobranilac. U zapisniku nije zabeleženo da je sud tražio od pravobranioca Države da se obrati sudu. Apelacioni sud je razmatrao žalbu po dva osnova koja se odnose na davanje iskaza gđe G, i zaključio da je žalba neosnovana i da je sudija u ovom predmetu postupio pravilno. Pošto podnosilac predstavke nije obrazložio preostale tačke uložene žalbe, sud iste nije ni razmatrao. Međutim, sud je razmatrao druga pitanja koja je pokrenuo podnosilac predstavke.

Podnosilac predstavke koji je osuđen na osam godina zatvora se žalio da mu je uskraćeno pravo na besplatnu pravnu pomoć u žalbenom postupku protiv osuđujuće presude što je u suprotnosti sa članom 6, stav 3 (c).

Sud je naglasio da način na koji apelacioni i kasacioni sudovi treba da primenjuju član 6, stav 3 (c) zavisi od specifičnih odlika postupka u pitanju; mora se uzeti u obzir celokupan postupak pred nacionalnim sudovima, kao i uloga apelacionih i kasacionih sudova u toj zemlji. Prema škotskom žalbenom postupku, sva lica imaju pravo na žalbu. Postupak nije ograničen na specifične okolnosti; svaki slučaj navodne povrede pravde se može osporavati pred sudom. Međutim, besplatna pravna pomoć se ne mora dodeliti svakom podnosiocu žalbe koji ispunjava finansijske uslove. Nezavisno telo (Škotski odbor za pravnu pomoć) odlučuje na osnovu podataka iz predmeta o tome da li postoji dovoljno osnova za pokretanje žalbenog postupka i da li je u interesu pravde da podnosilac žalbe bude zastupljen od strane branioca po službenoj dužnosti.

Imajući u vidu prirodu postupka, široka ovlašćenja višeg suda, ograničenu sposobnost podnosioca žalbe koji nema stručnu pravnu pomoć da iznese svoje argumente i, iznad svega, značaj predmeta s obzirom na visinu kazne, Sud smatra da su interesi pravde zahtevali da se podnosiocu žalbe dodeli advokat po službenoj dužnosti koji bi ga zastupao u postupku po žalbi. Dakle, došlo je do povrede člana 6 stav 3 (c) Konvencije.

Preuzmite presudu u pdf formatu

EVROPSKI SUD ZA LJUDSKA PRAVA

VEĆE

Boner protiv Ujedinjenog Kraljevstva

(br. 30/1993/435/504)* / 18711/91

PRESUDA

Straybur

28.10.1994.

U predmetu Boner protiv Ujedinjenog Kraljevstva, Evropski sud za ljudska prava, zasedajući shodno članu 43 Konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda (u daljem tekstu "Konvencija") i odgovarajućim pravilima Poslovnika Suda A,63 kao veće koje čine sledeće sudije:

g. R. RISDAL (RYSSDAL), predsednik
g. R. MEKDONALD (MACDONALD)
g. J. DE MEJER (DE MEYER)
gđa E. PALM (PALM)
g. J. M. MORENILA (MORENILLA)
g. F. BIGI (BIGI)
Ser DŽON FRILEND (JOHN FREELAND)
g. A. B. BAKA (BAKA)
g. J. MAKARČIK (MAKARCZYK)
a uključujući i g. H. Petcolda (Petzold), vršioca družnosti sekretara Suda,

nakon većanja na zatvorenoj sednici 21. aprila i 21. septembra 1994. godine, izriče sledeću presudu, usvojenu poslednjeg pomenutog datuma:

POSTUPAK

Predmet je Sudu uputila Evropska komisija za ljudska prava (u daljem tekstu: Komisija) 12. jula 1993, a 3. avgusta 1993. vlada Ujedinjenog Kraljevstva Velike Britanije i Severne Irske, (u daljem tekstu: Država) u tromesečnom periodu postavljenom u članu 32, stav 1 i član 47 Konvencije. Predmet je proistekao iz predstavke (br. 18711/91) protiv Ujedinjenog Kraljevstva, a predstavku je, po članu 25, Komisiji uložio britanski državljanin g. Entoni Boner (Anthony Boner) 4. aprila 1991. Komisija se u svom zahtevu pozvala na članove 44 i 48 i na izjavu kojom je Ujedinjeno Kraljevstvo priznalo obaveznu nadležnost Suda (čl. 46); u svom podnesku Država se pozvala na član 48. Cilj zahteva sastojao se u dobijanju odluke o tome da li predmetne činjenice ukazuju na kršenje obaveza koje je tužena država preuzela po članu 6, stav 3 (c) Konvencije.
Odgovarajući na pitanje postavljeno shodno pravilu 33, stav 3 (d) Poslovnika Suda A, podnosilac predstavke izjavio je da želi da uzme učešće u postupku i imenovao svog advokata koji će ga zastupati (pravilo 30).
Dana 23. avgusta 1993, predsednik Suda je doneo odluku da je u interesu pravde da po ovom predmetu i po predmetu Maksvel protiv Ujedinjenog Kraljevstva (br. 31/1993/426/505) sudi isto veće (pravilo 21, st. 6). U veće su ex officio ušli izabrani sudija britanskog državljanstva, Ser Džon Frilend (čl. 43 Konvencije), i g. R. Risdal, predsednik Suda (pravilo 21, st. 3 (b)). U prisustvu sekretara, predsednik je 25. avgusta 1993. žrebom izvukao imena ostalih sedam članova veća, koje su činili g. R. Mekdonald, g. J. De Mejer, gđa E. Palm, g. J. M. Morenila, g. F. Bigi, g. A. B. Baka i g. J. Makaržik, (čl. 43 in fine Konvencije i pravilo 21, st. 4).
Kao predsednik Veća (pravilo 21, st. 5) g. Risdal je, postupajući preko sekretara Suda, konsultovao predstavnika vlade Ujedinjenog Kraljevstva, delegata Komisije i advokata podnosioca predstavke o načinu vođenja postupka (pravila 37, st. 1 i 38). U skladu s nalogom izdatim na osnovu toga, sekretar Suda je primio 31. decembra 1993. podneske podnosioca predstavke, a podneske Države 10. januara 1994. Dana 5. aprila 1994. Država je dostavila odgovor na zahtev podnosioca predstavke za pravično zadovoljenje u skladu sa članom 50 Konvencije. Sekretar Komisije je 15. aprila 1994. obavestio sekretara Suda da delegat Komisije neće podnositi pismene opservacije u vidu odgovora.
Shodno odluci predsednika, javna rasprava je održana u Sudu u Strazburu 18. aprila 1994. Prethodno je Sud održao pripremnu sednicu. Pred Sud su izišli:

(a) u ime Države:
g. I. Kristi (Christie), iz Ministarstva inostranih poslova zastupnik,
Lord Rodžer od Erlsferi (Rodger of Earlsferry), QC (član doma Lordova)
g. R. Rid (Reed), advokat,
g. I. Džamaison (Jamieson),
g. A. Dikson (Dickson), savetnici,

(b) u ime Komisije
g. L. Lukaides (Loucaides), delegat,

Sud je saslušao argumente g. Lukaidesa, Lorda Rodžera i gđe Rae, kao i odgovore na svoja pitanja.

ČINJENICE

I. OKOLNOSTI SLUČAJA

Podnosilac predstavke, g. Entoni Boner je britanski državljanin rođen 1960. Živi u Glasgou, Škotska. Tri maskirana čoveka, naoružana puškom su 14. decembra 1989. opljačkali poštu u mestu Glen Vilidž, Škotska. Tokom pljaćke napali su tri službenika pošte i oštetili jedno vozilo. Nakon istrage, g. Boner i još dvojica su uhapšeni i zadržani u pritvoru. Podnosilac predstavke je optužen za oružanu pljačku i napad na druga lica, za namerno pričinjavanje štete i pucanje iz vatrenog oružja. U periodu između 29. marta i 10. aprila 1990. suđeno mu je pred Višim sudom u Edinburgu.
Podnosiocu predstavke je obezbeđena pravna pomoć (advokat po službenoj dužnosti) za pripremu odbrane i zastupanje pred sudom.
Tokom suđenja svedok optužbe, gđa G. je ušla u sudnicu pre nego što je na nju bio red da svedoči i razgovarala s drugooptuženim, protiv koga je postupak obustavljen. Kada je sud pozvao gđu G. da dâ svoju izjavu, advokat odbrane je uložio prigovor zbog toga što je ona došla ranije u sudnicu. Sudija je odložio sednicu i naložio tužiocu da ispita ovaj slučaj i utvrdi da li je do istog došlo zbog nemarnosti i propusta pravosudnih organa. Tužilac je obavestio sudiju da nalazi ne ukazuju na propust ili odgovornost predstavnika pravosudnih organa. Advokat podnosioca predstavke nije osporio ovu izjavu tužilaštva. Šta više, on nije ukazao ni na šta čime bi dokazao da je njeno prisustvo u sudnici moglo da utiče na njen iskaz. Sudija je, shodno tome, zaključio da se ispitivanjem gđe G. ne može učiniti povreda postupka. Nalazeći da su zadovoljeni svi relavantni pravni uslovi (vidi dole stav 17), dozvolio je da gđa G. svedoči. Potom je advokat podnosioca predstavke imao priliku da unakrsno ispita gđu G. na okolnosti njenog prisustva u sudnici. U svom iskazu, gđa G. je rekla da je podnosilac predstavke bio kod nje kući veče pre oružane pljačke i da joj je pričao o planu da opljačka poštu. Sledećeg jutra on je otišao iz njene kuće i potom se vratio vrlo uznemiren noseći jednu kesu. Pored toga, puška i predmeti ukradeni iz pošte su nađeni u stanu podnosioca predstavke. Osim toga, još jedan svedok je identifikovao g. Bonera kao jednog od pljačkaša, a izjavu gđe G. je potvrdila njena devetogodišnja ćerka.
Porota je donela osuđujuću presudu po svim tačkama optužnice. Uzimajući u obzir da je prethodno osuđivan više puta, sudija je g. Boneru izrekao kaznu od osam godina zatvora.
Podnosilac predstavke je 17. aprila 1990, preko svog advokata, podneo obaveštenje o svojoj nameri da uloži žalbu na presudu.
G. Boner je dao uputstvo novim advokatima na osnovu kojeg su oni zamolili drugog advokata za mišljenje o tome kakvi su izgledi da žalba uspe, kao i da sastavi žalbu. U svom mišljenju od 10. juna 1990. advokat je rekao da je, po njemu, jedini mogući osnov za žalbu pitanje "prihvatljivosti iskaza gđe G." i činjenica da je "sudija napravio propust time što je iskoristio svoje diskreciono pravo i dozvolio joj da bude prisutna u sudnici". Međutim, takođe je rekao da nema dovoljno informacija na osnovu kojih bi mogao da zasnuje svoje mišljenje ili da uobliči osnovanost žalbe. Obrazloživši to, on je sastavio žalbu po šest osnova, od kojih su se prva dva odnosila na odluku sudije da prihvati iskaz pomenutog svedoka. Pravni zastupnici su podneli najavu žalbe 13. juna 1990.
Sve do ovog momenta, sav posao su obavljali advokati po službenoj dužnosti koji su dodeljeni podnosiocu predstavke za prvostepeno suđenje. Zahtev za određivanje branioca po službenoj dužnosti za postupak po žalbi je podnet maja 1990. Škotski odbor za pravnu pomoć (u daljem tekstu: Odbor) je 25. jula 1990. tražio od podnosioca predstavke da dostavi mišljenje svog advokata o izgledima za uspeh u predmetu po žalbi. Podnosilac predstavke je dostavio Odboru mišljenje od 10. juna 1990, zajedno s dodatnim mišljenjem istog advokata od 6. septembra 1990. U ovom drugom mišljenju, advokat je ponovio da se žalba odnosi na pitanje da li je svedočenje gđe G. moglo biti prihvatljivo. Međutim, on je ponovio da ne raspolaže s dovoljnim brojem informacija na osnovu kojih bi mogao da proceni suštinu žalbe. "Žao mi je što nisam u mogućnosti da odgovorim na osnovno pitanje o ovom predmetu", zaključio je.
Advokati g. Bonera su 27. septembra 1990. u telefonskom razgovoru obavestili Odbor da izabrani advokat ne može da podrži zahtev za pravnu pomoć, kao ni žalbu; oni su se s ovim mišljenjem složili; pa, shodno tome ne mogu više da zastupaju podnosioca predstavke u ovom predmetu. Izjave koje su dali u telefonskom razgovoru su potom potvrdili u pismu Odboru od 2. novembra 1990.
Odbor je obavestio advokate g. Bonera da je zahtev za dodeljivanje pravne pomoći odbijen, zbog toga što je takav zahtev morao biti u skladu s relevantnim zakonom (vidi dole stav 26), da nije bilo dovoljno osnova za pokretanje žalbenog postupka, kao i da nije bilo razumnih razloga da mu se obezbedi pravna pomoć. U pismu od 11. decembra 1990. podnosiocu predstavke Odbor je dodao da ne postoji osnov za žalbu. Uprkos savetima advokata g. Boner je odlučio da ostane pri žalbi.
Podnosilac predstavke je bez ikakvog poznavanja postupka i bez ičije stručne pomoći izašao sâm pred Viši apelacioni sud u Edinburgu 24. januara 1991. Državu je zastupao pravobranilac. U zapisniku nije zabeleženo da je sud tražio od pravobranioca Države da se obrati sudu.
Apelacioni sud je razmatrao žalbu po dva osnova koja se odnose na davanje iskaza gđe G, i zaključio da je žalba neosnovana i da je sudija u ovom predmetu postupio pravilno. Pošto podnosilac predstavke nije obrazložio preostale tačke uložene žalbe, sud iste nije ni razmatrao. Međutim, sud je razmatrao druga pitanja koja je pokrenuo podnosilac predstavke i zaključio "da je jasno da nije bilo propusta u primeni prava u ovom predmetu". Žalba je jednoglasno odbijena.

II. RELEVANTNO DOMAĆE PRAVO I PRAKSA

A. Prisustvo svedoka u sudnici

Shodno škotskom zakonu, svedok koji je bio prisutan u sudnici bez dozvole sudije ili saglasnosti druge strane u postupku može da svedoči pod uslovom da "sud smatra da prisustvo svedoka u sudnici nije rezultat nemara ili namere da se počini krivično delo, i pod uslovom da vođenje postupka za vreme njegovog prisustva u sudnici neće uticati na davanje njegovog iskaza niti instruisati svedoka u njegovom iskazu, odnosno da se njegovim ispitivanjem neće učiniti povreda postupka (odeljak 140 Zakona o krivičnom postupku Škotske iz 1975 (u daljem tekstu "Zakon iz 1975").

B. Žalba u krivičnom postupku

Dole navedeni podaci se odnose "samo na postupak" shodno kojem se suđenje vodi po optužnici pred sudijom i porotom.
Lice koje je u Škotskoj optuženo za krivično delo ima zakonom zagarantovano i automatsko pravo na žalbu (odeljak 228 (2) Zakona iz 1975). Takvo lice nema obavezu da traži dozvolu za pokretanje žalbenog postupka.
U žalbi svako lice ima pravo da traži od suda da preispita navodne propuste u sprovođenju postupka u kome je osuđeno (odeljak 228 (2) Zakona iz 1975). Zakon ne definiše "propust u sprovođenju postupka", ali taj izraz opisuje situacije kao na primer kada sudija da pogrešne smernice u postupku ili donese pogrešnu odluku o prihvatljivosti dokaza, ili ako se utvrdi povreda prirodne pravde. U svakoj žalbi potrebno je pismeno ukazati na prirodu navodnog propusta ili manjkavosti u sprovođenu postupka. Žalba se mora uložiti u roku od osam nedelja od dana izricanja presude (odeljak 233 (3) Zakona iz 1975.
O žalbi odlučuje veće od najmanje tri sudije. Na raspravi o žalbi, podnosilac predstavke ili njegov advokat, ako ga ima, daje predloge i dokaze na kojima zasniva svoju žalbu. Podnosioci žalbe koji nemaju pravnog zastupnika nemaju obavezu da se usmeno obraćaju sudu: međutim oni imaju pravo da pročitaju materijale koje su pripremili ili pribavili. Na suđenima za krivična dela državu uvek zastupa pravobranilac čija je dužnost da nastupa u interesu javnosti, da ne predlaže ili potvrđuje pogrešne ili nezakonite odluke. Shodno tome, on će se obratiti sudu samo na zahtev sudije ili ako je potrebno da ukaže na neko pitanje koje je relevantno za žalbeni postupak, bez obzira da li je isto povoljno ili ne za optužbu.
Sud ima pravo da odbije žalbu i da potvrdi presudu; da preinači presudu tako što će je izmeniti; ili da predmet vrati prvostepenom sudu radi ponovnog odlučivanja (vidi odeljak 254 Zakona iz 1975).

C. Pravno zastupanje podnosioca predstavke

Advokati u Škotskoj imaju javnu funkciju koja pretpostavlja više obaveza, između ostalog i obavezu da ne prihvataju instrukcije ili deluju u okolnostima ako je po njihovom stručnom mišljenju predmet očigledno neosnovan, čak i ako je klijent spreman da plati njihove usluge zastupanja. U osnovi, ovo pravilo profesionalnog ponašanja je prihvaćeno s ciljem da advokati ne oduzimaju vreme sudu izlažući argumente za koje i sami znaju da nisu osnovani.

D. Pravna pomoć po žalbi u krivičnom postupku

Škotski odbor za pravnu pomoć je nezavisno telo koje upravlja institucijom pravne pomoći i čije članove bira Državni sekretar Škotske iz redova advokata s pravom zastupanja pred sudom, advokata koji nemaju pravo da nastupaju pred sudom i drugih uglednih lica koja imaju iskustva u radu sudova.
U slučaju osuđujuće presude, usluge advokata po službenoj dužnosti koji su pružali pravnu pomoć tokom suđenja po optužnici se mogu produžiti tako da isti pruže savet po pitanju žalbe. Pored toga, može se tražiti i mišljenje o osnovanosti žalbe od advokata koji je u tom predmetu zastupao stranku pred sudom. Prema posebnim odredbama zakona, besplatna pravna pomoć se može odobriti za pripremu obaveštenja o nameri da će lice podneti žalbu na presudu, i ako je potrebno za pribavljanje mišljenja advokata o izgledima takve žalbe, kao i za sastavljanje i podnošenje žalbe.
Ukoliko se traži pravna pomoć koja je izvan navedenih usluga, potrebno je da se advokat obrati Odboru za pravnu pomoć. On mora navesti da je spreman da učestvuje u žalbenom postupku kao i da pruži argumente u prilog osnovanosti žalbe kao i razloge zbog kojih veruje da su osnove za žalbu dovoljne i da je potrebno dodeliti besplatnu pravnu pomoć. Ovakav zahtev će se odobriti ako Odbor zaključi da podnosilac žalbe ispunjava finansijske uslove za dodelu besplatne pravne pomoći i da "postoje jasni osnovi za pokretanje žalbenog postupka, kao i da je opravdano u datim okolnostima da se istom obezbedi takva pravna pomoć" (Zakon o pravnoj pomoći iz 1986, odeljak 25 (2).
Odbor donosi svoju odluku na osnovu dokumenata koja su mu dostavljena, a koja obično uključuju obaveštenje o žalbi, instrukcije koje je sudija (u tom predmetu) dao članovima porote i izveštaj sudije o predmetu. Odbor takođe uzima u obzir i mišljenje advokata.
Iako zakon ne predviđa formalno preispitivanje odluke, Odbor će, ako se to od njega traži ponovo razmotriti zahtev koji je odbijen. U tom slučaju zahtev se prosleđuje nezavisnom izvestiocu koji nije učestvovao u donošenju odluke Odbora i koji će izvestiti o osnovanosti zahteva. Inače, odluke Odbora podležu uobičajenom sudskom preispitivanju.
Ako podnosilac žalbe nastavi s postupkom bez pravnog zastupnika, a sud zaključi, prima facie, da je njegova žalba osnovana i da je u interesu pravde da ga zastupa advokat, rasprava se mora bez odlaganja odložiti, a sud će dati preporuku da se preispita odluka Odbora za dodele besplatne pravne pomoći.
Praksa suda po ovom pitanju je formalizovana nakon presude Evropskog suda za ljudska prava u predmetu Granger protiv Ujedinjenog Kraljevstva od 28. marta 1990. (Serija A br. 174), a na osnovu Uputstva o praksi koje je predsednik Vrhovnog suda (Lord Justice General) prosledio svim predsednicima i sekretarima Apelacionih sudova 4. decembra 1990.

"U svim slučajevima kada je odbijen zahtev za besplatnu pravnu pomoć podnosioca žalbe na presudu, a kad sud smatra da prima facie postoje opravdani i dovoljni osnovi za ulaganje žalbe i ako je u interesu pravde da podnosioca žalbe zastupa advokat, sud će raspravu odložiti i dati preporuku da se odluka o odbijanju besplatne pravne pomoći preispita."

Kada sud da takvu preporuku, besplatna pravna pomoć se automatski dodeljuje. U tom cilju, Pravilnik o radu Škotskog odbora za pravnu pomoć u stavu 6.12 kaže: "U tom slučaju Viši sud će se obratiti Odboru pismom koje će sadržati detaljne informacije o predmetu, kao i razloge za zahtev da se odluka o odbijanju besplatne pravne pomoći preispita. Ako se od nas traži da preispitamo odluku u takvim okolnostima, onda će zahtev biti automatski odobren i neće biti potrebe da isti razmatra izvestilac ili advokat Odbora, već će biti prosleđen pomoćniku direktora koji će preduzeti odgovarajuće mere."

POSTUPAK PRED KOMISIJOM

G. Boner je podneo predstavku Komisiji 4. aprila 1991. Pozvao se na član 6, stav 3 Konvencije, tvrdeći da mu nije obezbeđena besplatna pravna pomoć.
Komisija je 9. decembra 1992. proglasila predstavku br. 18711/91 prihvatljivom. U svom izveštaju od 4. maja 1993. (čl. 31), Komisija je odlučila, sa sedamnaest glasova prema dva, da je došlo do kršenja člana 6, stav 3 (c) Konvencije. Kompletan tekst mišljenja Komisije i izdvojenog mišljenja iz izveštaja se može naći u aneksu na ovu presudu.

ZAVRŠNI PREDLOZI SUDU

Na raspravi 18. aprila 1993. podnosilac predstavke je predložio Sudu: "da zaključi da su podnosiocu predstavke povređena prava iz člana 6, stav 3 (c) i da bi mu trebalo odrediti pravično zadovoljenje u smislu člana 50 u iznosu koji Sud smatra odgovarajućim." Predstavnici Države su sa svoje strane tražili od suda da zaključi da nije bilo povrede prava po članu 6, stav 3 (c).

PRAVO

I. NAVODNA POVREDA ČLANA 6, STAV 3 (C) KONVENCIJE

Podnosilac predstavke koji je osuđen na osam godina zatvora se žalio da mu je uskraćeno pravo na besplatnu pravnu pomoć u žalbenom postupku protiv osuđujuće presude što je u suprotnosti sa članom 6, stav 3 (c) koji glasi: "3. Svako ko je optužen za krivično delo ima sledeća minimalna prava: (...) (c) da se brani lično ili putem branioca koga sam izabere ili, ako nema dovoljno sredstava da plati za pravnu pomoć, da ovu pomoć dobije besplatno kada interesi pravde to zahtevaju; (...)" Komisija je prihvatila ovaj argument, ali je isti Država osporila.
U članu 6, stav 2 (c) predviđena su dva uslova u pogledu prava optuženog na besplatnu pravnu pomoć. Prvi uslov "ako nema dovoljno sredstava da plati pravnu pomoć" u ovom slučaju nije sporan. Stoga, jedino o čemu Sud treba da odluči jeste da li "interesi pravde" zahtevaju da se podnosiocu predstavke odobri besplatna pravna pomoć.
S tim u vezi, Sud je ponovio da način na koji apelacioni i kasacioni sudovi treba da primenjuju član 6, stav 3 (c) zavisi od specifičnih odlika postupka u pitanju; mora se uzeti u obzir celokupan postupak pred nacionalnim sudovima, kao i uloga apelacionih i kasacionih sudova u toj zemlji (vidi, između ostalog, presudu u predmetu Monel i Morris protiv Ujedinjenog Kraljevstva od 2. marta 1987, Serija A br. 115, str. 22, st. 56).
Prema škotskom žalbenom postupku, sva lica imaju pravo na žalbu. Nije potrebno pribaviti nikakvu posebnu dozvolu u tom smislu (vidi gore stav 19). Vrhovni apelacioni sud ima široku nadležnost da odlučuje po žalbama (vidi gore stav 22). Postupak nije ograničen na specifične okolnosti; svaki slučaj navodne povrede pravde se može osporavati pred sudom (vidi gore stav 20). Takav postupak podrazumeva sudsku raspravu na kojoj je država zastupljena (vidi gore stav 21). Međutim, besplatna pravna pomoć se ne mora dodeliti svakom podnosiocu žalbe koji ispunjava finansijske uslove. Nezavisno telo (Škotski odbor za pravnu pomoć) odlučuje na osnovu podataka iz predmeta o tome da li postoji dovoljno osnova za pokretanje žalbenog postupka i da li je u interesu pravde da podnosilac žalbe bude zastupljen od strane branioca po službenoj dužnosti (vidi gore stavove 24 i 29)
Prema mišljenju podnosioca predstavke i Komisije, interesi pravde su nalagali da g. Boner ima besplatnu pravnu pomoć na raspravi po njegovoj žalbi 24. januara 1991. pred Vrhovnim apelacionim sudom. Pozvali su se na presudu u predmetu Granger kada je Sud utvrdio povredu prava po ovom osnovu i zaključili da postoji velika sličnost između predmeta Granger i ovog predmeta.
Predstavnici Države su tvrdili da postoji razlika između dva slučaja. Po njihovim argumentima, Apelacioni sud je u predmetu Granger, nakon što je saslušao predloge podnosioca predstavke odlučio da postoji suštinsko pitanje koje zahteva da bude dodatno razmotreno. Od pravobranioca se tražilo da dugačko i detaljno obrazloži argumente što podnosilac žalbe nije razumeo, pa i nije ni mogao da odgovori na njih. Po mišljenju države nijedna od ovih odlika se ne može naći u ovom predmetu. Predstavnici Države su takođe konstatovali da podnosilac predstavke nije bio u obavezi da se usmeno obrati Sudu, kao i da pravobranilac nije izneo svoje predloge. Osim toga, g. Boner nije našao branioca koji bi bio voljan da ga zastupa zbog etičkih pravila koja nalažu da advokati ne nastupaju u ime podnosioca žalbe ako smatraju da ne postoje dovoljne osnove za pokretanje žalbenog postupka (vidi gore stav 23). Dalje, nakon presude u predmetu Granger usvojena je nova zaštitna mera. Upustvo o praksi koje je izdao predsednik Vrhovnog suda (Lord Justice General) 4. decembra 1990. uzeto skupa s praksom Škotskog odbora za pravnu pomoć (vidi gore stavove 30 i 31), predviđa da u predmetu po žalbi u kome nije odobrena besplatna pravna pomoć, takva pomoć se može automatski odobriti ako sud zaključi, prima facie, da je podnosilac žalbe pružio dovoljno dokaza o osnovanosti žalbe, kao i daje u interesu pravde da ga branilac zastupa pred sudom. Shodno tome, prema novom sistemu, od trenutka kada postane jasno da je podnosilac predstavke pružio takve dokaze, apelacioni sud je dužan da prekine raspravu i omogući podnosiocu žalbe da angažuje branioca, odnosno da dobije besplatnu pravnu pomoć. Na ovaj način onemogućava se ponavljanje nepravičnosti kao što je utvrđeno u predmetu Granger.
Sud je konstatovao, na šta su ukazali i predstavnici države, da postoje razlike između ova dva predmeta. Pored toga, uvođenje nove prakse koja je povoljnija za podnosioca žalbe koji nema pravnog zastupnika predstavlja, bez sumnje, pozitivan pomak. Sa stručnog stanovišta, ovaj slučaj možda i nije bio posebno kompleksan. Ipak, potrebno je imati određeno iskustvo i veštinu da bi u žalbenom postupku osporili odluku prvostepenog suda (vidi gore stav 8). To što je g. Boner bio sposoban da razume osnove za žalbu, kao i to što branilac nije bio spreman da ga zastupa (vidi gore stav 40) ne menja činjenicu da bez stručne pomoći on nije mogao da se kompetentno obraća sudu, pa time ni da se efikasno se brani (vidi, mutatis mutandi, presudu u predmetu Pakeli protiv Nemačke od 25. aprila 1983, Serija A br. 64, str. 18, st. 38). Kao što je rečeno, Apelacioni sud je imao široku nadležnost da odbaci žalbu, a njegova odluka je bila konačna. Međutim, još je važnije to što je podnosilac predstavke bio osuđen na osam godina zatvora. Stoga je ovo pitanje za g. Bonera bilo od izuzetnog značaja.
Predstavnici države su smatrali da ukoliko bi Sud utvrdio povredu prava u ovom slučaju, to bi za posledicu moglo da ima ukidanje automatskog prava na žalbu, čime bi se umanjila prava lica kojima je izrečena presuda.
Zadatak suda nije da ukazuje na mere koje bi nacionalne sudske vlasti trebalo da preduzmu kako bi njihov sistem žalbenog postupka zadovoljio uslove iz člana 6. Zadatak Suda je samo da utvrdi da li sistem koji su nacionalne vlasti primenile na ovaj predmet može da dovede do rezultata koji su, u predmetima po kojima on sudi, konsistentni s uslovima iz člana 6 (vidi, između ostalog, presudu u predmetu Kvaranta protiv Švajcarske od 24. maja 1991, Serija A br. 205, str. 15, st. 30). Situaciji kao što je ova, koja povlači strogu kaznu, a u kojoj podnosilac žalbe brani samog sebe bez pravne pomoći pred najvišom instancom apelacionog suda nije u skladu s uslovima iz člana 6.
Imajući u vidu prirodu postupka, široka ovlašćenja višeg suda, ograničenu sposobnost podnosioca žalbe koji nema stručnu pravnu pomoć da iznese svoje argumente i, iznad svega, značaj predmeta s obzirom na visinu kazne, Sud smatra da su interesi pravde zahtevali da se podnosiocu žalbe dodeli advokat po službenoj dužnosti koji bi ga zastupao u postupku po žalbi. U zaključku, povređen je stav 3 (c) člana 6.

II. PRIMENA ČLANA 50 KONVENCIJE

U članu 50 Konvencije se kaže:

"Ako Sud nađe da je odluka ili mera koju je donela nadležna sudska vlast ili bilo koja druga vlast Visoke strane ugovornice u celosti ili delimično protivna obavezama koje proističu iz ... Konvencije, i ako unutrašnje pravo strane ugovornice u pitanju omogućava samo delimičnu odštetu za posledice ove odluke ili mere, Sud će, ako je potrebno, pružiti pravično zadovoljenje oštećenoj stranci".

Shodno ovoj odredbi g. Boner je tražio odštetu na ime nematerijalne štete u iznosu koji Sud utvrdi. Prema predlogu podnosioca predstavke takva odšteta bi trebalo da bude " naknada za duševne bolove" zbog toga što mu nije odobrena besplatna pravna pomoć.

Sud se složio s Državom da je na ovaj način naneta nematerijalna šteta dovoljno nadoknađenja odlukom da je prekršen član 6 Konvencije.
G. Boner je takođe tražio naknadu sudskih i drugih troškova koje je imao u postupku pred insituticijama Konvencije, a koje je procenio na 10.955.22 funti sterlinga. Predstavnik države se suprotstavio načinu na koji je podnosilac predstavke procenio ove troškove i izdatke i rekao da će prihvatiti iznos od ukupno 7.500,28 funti sterlinga (uključujući i porez na dodatu vrednost). Predstavnica podnosioca predstavke je rekla da je dobila uputstva da ne insistira na ovom aspektu zahteva.
Sud je odlučio da se podnosiocu predstavke isplati potonji iznos, umanjen za 16.275.79 francuskih franaka koji su već isplaćeni na ime pravne pomoći.

IZ TIH RAZLOGA, SUD JEDNOGLASNO

Smatra da je član 6, stav 3 (c) Konvencije povređen;
Smatra u pogledu zahteva za naknadu nematerijalne štete da ova presuda, sama po sebi, predstavlja dovoljno pravično zadovoljenje shodno članu 50 Konvencije;
Smatra da tužena država treba da isplati podnosiocu predstavke na ime sudskih troškova i drugih izdataka iznos od 7.500,28 funti sterlinga (sedam hiljada petsto funti i dvadeset osam penija) umanjen za 16.275.79 francuskih franaka (šesnaest hiljada dve stotine sedamdeset pet francuskih franaka i sedamdeset devet santima) koji će biti pretvoreni u funte sterlinga po zvaničnom kursu koji je važio na dan izricanja ove presude;
Odbacuje ostale zahteve za pravično zadovoljenje.

Presuda je sastavljena na engleskom i francuskom, a izrečena je na javnoj raspravi u Sudu,

Strazbur, dana 28. oktobra 1994.

Rolv Risdal Herber Petzold

Predsednik v.d. Sekretara

Shodno stavu 2 člana 51 Konvencije i stavu 2 pravila br. 53 Pravilnik Suda A, saglasna mišljenja sudija De Mejera i Ser Džon Frilenda proložena su ovoj presudi.

Paraf: R. R.

Paraf: H. P.

SAGLASNO MIŠLJENJE SUDIJE DE MEJERA

"Interesima pravde" se obično zahteva da licu koje je "optuženo za krivično delo" pomaže advokat.

Bez pomoći te vrste jako malo ljudi je u stanju da "obrazloži" sopstveni "slučaj na odgovarajući način"67 i da "pruži delotvoran doprinos postupku". Ovo važi za svaku fazu postupka, a posebno u višem stepenu. Mora dakle biti primećeno da je pravna pomoć neophodna, ne samo zato što je "od koristi za ... preispitivanje pravnih pitanja" u užem smislu, već takođe zato što je pravilno osigurati da se činjenice ustanove, razumeju i procene na pravno relevantan način. Teret dokazivanja da interesi pravde zahtevaju pravnu pomoć ne sme da bude prebačen na optuženo lice. Kako bi se ono lišilo te pomoći na ispravan način, ako se to lice nije pri punoj svesti i dobovoljno odreklo pomoći, mora da se jasno i na uverljiv način dokaže da ta pomoć licu nije ni potrebna u datim okolnostima. U okolnostima posmatranog slučaja nisu postojali valjani razlozi za takvo izuzimanje.

SAGLASNO MIŠLJENJE SER DŽONA FRILENDA

Saglasio sam se sa ostalim sudijama da jeste postojalo kršenje stava 3 (c) člana 6, međutim rezonovanje koje me je dovelo do tog zaključka se u izvesnoj meri razlikuje od njihovog.
S jedne strane, materijal ponuđen sudu je po mom mišljenju dobro dokazao da je mogućnost da je g. Boner pretrpeo veliku nepravdu jer nije imao pravnog zastupnika u žalbenom postupku sasvim neznatna. Njegovi avokati i pravni zastupnici su shodno kodeksima struke odbili da nastave da ga zastupaju jer su bili mišljenja da žalba nije bila utemeljena; pored toga, Škotski odbor za pravnu pomoć je odbacio njegovu molbu za dodelu pravne pomoći u žalbenom postupku jer nije smatrao da postoji dovoljan osnov za žalbu. On je ipak iskoristio svoje neprikosnoveno pravo na žalbu koje pripada svakom licu osuđenom u Škotskoj za krivično delo. Sudije apelacionog suda su svakako puno pre rasprave dobile pismeni osnov za žalbu podnosioca na koji tužilac nije podneo nikakav odgovor, kao i ostatak dokumentacije o slučaju. Sudije bi unapred znale da podnosilac žalbe ne bi imao pravnog zastupnika. U prethodnom razmatranju slučaja kao i na samoj raspravi, sudije bi posebno pažljivo razmotrile da li bilo koji argument koji poteže, koliko god njegov nastup bio nestručan, ima određen pravni značaj. U skladu sa dugogodišnjom tradicijom, posebno pažljivo bi nastojale da obezbede da on kao samostalan podnosilac žalbe dobije uljudan i pažljiv tretman i da ne bude stavljen u ponižavajući položaj zbog nepoznavanja pravne nauke. Zastupnik države, koji izgleda nije aktivno učestvovao u raspravi, bio bi dužan da skrene pažnju sudu o postojanju bilo kakvog bitnog argumenta koji mu je bio poznat a koji bi bio u korist podnosioca žalbe. Konačno, ukoliko bi sud u bilo kom trenutku zaključio da g. Boner ima bitan osnov za žalbu, shodno praksi uvedenoj nakon predmeta Grejndžer, sud bi odmah prekinuo raspravu i pravna pomoć bi bila dodeljena podnosiocu.
S druge strane, čak i da, kako verujem, nije ustanovljeno postojanje bilo kakve bitne nepravde, time se ne rešava problem pitanja da li, slovom stava 3 (c) člana 6, "interesi pravde" zahtevaju da g. Boneru bude dodeljena besplatna pravna pomoć u žalbenom postupku. Kako je ponovljeno tokom rasprave, ne samo da treba da bude učinjena pravda, već to mora da bude i pokazano. Žalba je pokrenula pravno pitanje u vezi sa primenom diskrecionih ovlašćenja sudije, a osuda g. Bonera dovela je do određivanja zatvorske presude u trajanju od osam godina. Što se tiče stava advokata i zastupnika g. Bonera i Odbora za pravnu pomoć o šansama da žalba uspe, advokati imaju pravo na suprotstavljena mišljenja; a i iz stava same države je bilo jasno da su postojali slučajevi kada je molba za pravnu pomoć odbijena a da je kasnije podnosilac žalbe zastupan pred apelacionim sudom, i to sa uspehom. Još važnije, država je imala zastupnika u žalbenom postupku (kao i svim sličnim slučajevima) koji je bio prisutan i time mogao da ponudi pravni argument na poziv suda. Doduše u ovom slučaju sud nije uputio takav poziv; ali to može da bude posledica toga što g. Boner nije imao pravnog zastupnika pa nije bio u stanju da ubedi sud da ima argument koji zahteva odgovor. Budući da žalba g. Bonera jeste pokretala određeno pravo pitanje, kao i da je zbog težine kazne koja mu je izrečena ulog za njega bio značajan, mišljenja sam da je činjenica da nije imao pravnog zastupnika na raspravi, na kojoj je bio prisutan zastupnik države, proizvela barem utisak nepravde.
Sve u svemu, zaključio sam da je "interese pravde" trebalo tumač ili tako da zahtevaju da mu za raspravu u žalbenom postupku bude dodeljena besplatna pravna pomoć, a da se u datim okolnostima nedodeljivanje te pomoći svelo na kršenje stava 3 člana 6.

_________________________________________
Prevod presude preuzet sa https://vk.sud.rs/

COURT (CHAMBER)

CASE OF BONER v. THE UNITED KINGDOM

(Application no 18711/91)

JUDGMENT

STRASBOURG

28 October 1994

In the case of Boner v. the United Kingdom [*], The European Court of Human Rights, sitting, in accordance with Article 43 (art. 43) of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms ("the Convention") and the relevant provisions of Rules of Court A [*], as a Chamber composed of the following judges:

Mr R. Ryssdal, President,
Mr R. Macdonald,
Mr J. De Meyer,
Mrs E. Palm,
Mr J.M. Morenilla,
Mr F. Bigi,
Sir John Freeland,
Mr A.B. Baka,
Mr J. Makarczyk,
and also of Mr H. Petzold, Acting Registrar,

Having deliberated in private on 21 April and 21 September 1994, Delivers the following judgment, which was adopted on the last-mentioned date:

PROCEDURE

1. The case was referred to the Court on 12 July 1993 by the European Commission of Human Rights ("the Commission") and on 3 August 1993 by the Government of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland ("the Government"), within the three-month period laid down by Article 32 para. 1 and Article 47 (art. 32-1, art. 47) of the Convention. It originated in an application (no. 18711/91) against the United Kingdom lodged with the Commission under Article 25 (art. 25) on 4 April 1991 by a British citizen, Mr Anthony Boner.

The Commission’s request referred to Articles 44 and 48 (art. 44, art. 48) and to the declaration whereby the United Kingdom recognised the compulsory jurisdiction of the Court (Article 46) (art. 46); the Government’s application referred to Article 48 (art. 48). The object of the request and the application was to obtain a decision as to whether the facts of the case disclosed a breach by the respondent State of its obligations under Article 6 para. 3 (c) (art. 6-3-c).

2. In response to the enquiry made in accordance with Rule 33 para. 3 (d) of Rules of Court A, the applicant stated that he wished to take part in the proceedings and designated the lawyer who would represent him (Rule 30).

3. On 23 August 1993, the President of the Court decided that in the interests of the proper administration of justice this case and the case of Maxwell v. the United Kingdom (no. 31/1993/426/505) should be heard by the same Chamber (Rule 21 para. 6).

The Chamber to be constituted included ex officio Sir John Freeland, the elected judge of British nationality (Article 43 of the Convention) (art. 43), and Mr R. Ryssdal, the President of the Court (Rule 21 para. 3 (b)). On 25 August 1993, in the presence of the Registrar, the President drew by lot the names of the other seven members, namely Mr R. Macdonald, Mr J. De Meyer, Mrs E. Palm, Mr J.M. Morenilla, Mr F. Bigi, Mr A.B. Baka and Mr J. Makarczyk (Article 43 in fine of the Convention and Rule 21 para. 4) (art. 43).

4. As President of the Chamber (Rule 21 para. 5), Mr Ryssdal, acting through the Registrar, consulted the Agent of the Government, the applicant’s lawyer and the Delegate of the Commission on the organisation of the proceedings (Rules 37 para. 1 and 38). Pursuant to the order made in consequence, the Registrar received the applicant’s memorial on 31 December 1993 and the Government’s memorial on 10 January 1994. On 5 April 1994 the Government submitted their written reply to the applicant’s claims for just satisfaction under Article 50 (art. 50) of the Convention. On 15 April 1994 the Secretary to the Commission informed the Registrar that the Delegate would not submit written observations in reply.

5. In accordance with the President’s decision, the hearing took place in public in the Human Rights Building, Strasbourg, on 18 April 1994. The Court had held a preparatory meeting beforehand.

There appeared before the Court:

- for the Government

Mr I. Christie, Foreign and Commonwealth Office, Agent,

Lord Rodger of Earlsferry, QC, Lord Advocate,

Mr R. Reed, Counsel,

Mr I. Jamieson,

Mr A. Dickson, Advisers;

- for the Commission

Mr L. Loucaides, Delegate;

- for the applicant

Ms R. Rae, QC, Counsel,

Ms A.M. Chisholm, Solicitor.

The Court heard addresses by Mr Loucaides, Lord Rodger and Ms Rae as well as replies to its questions.

AS TO THE FACTS

I. CIRCUMSTANCES OF THE CASE

6. The applicant, Mr Anthony Boner, is a British citizen born in 1960. He lives in Glasgow, Scotland.

On 14 December 1989 three masked men, armed with a shotgun and a knife, carried out a robbery at a post office in Glen Village, Falkirk, Scotland, in the course of which they assaulted three post-office employees. They also caused damage to a motor car.

Following investigations, Mr Boner and two other men were arrested and remanded in custody. The applicant was indicted on a charge of assault and armed robbery, a charge of wilful damage and three charges relating to firearms. Between 29 March and 10 April 1990 he stood trial in the High Court of Justiciary sitting in Edinburgh.

7. The applicant received legal aid for the preparation of his defence and for his representation by counsel at the trial.

8. During the trial a prosecution witness, Mrs G., entered the courtroom prior to giving evidence and spoke to one of the applicant’s co-accused, against whom charges had been dropped. When Mrs G. was called to give evidence, the applicant’s counsel objected on the basis of her earlier presence in court. The trial judge adjourned the case and instructed prosecuting counsel to make further inquiries into the matter so that it could be determined whether Mrs G.’s attendance was due to any negligence or failure on the part of the Crown. Prosecuting counsel informed the judge that inquiries had revealed no fault on the part of anyone for whom the Crown bore responsibility. This was not disputed by the applicant’s counsel, who, moreover, was unable to give any indication as to how Mrs G.’s evidence could be affected by her earlier presence in court. The trial judge accordingly took the view that no injustice would be done by Mrs G.’s examination. Finding that the relevant legal conditions were satisfied (see paragraph 17 below), he therefore exercised his discretion and permitted her to give evidence. Subsequently, counsel for the applicant had the opportunity to cross-examine Mrs G. on the matter of her attendance in court.

In her evidence, Mrs G. stated that the applicant had been at her home the evening before the robbery and had spoken of robbing the post office. The following morning he had left the house and returned later with a bag, in a state of nervousness. Other evidence against the applicant included the fact that a shotgun and various items stolen from the post office were found on the applicant’s premises. In addition, a different witness identified Mr Boner as being one of the robbers and Mrs G.’s statement was supported by her 9-year-old daughter.

9. The jury found the applicant guilty on all the charges. Taking account of his numerous previous convictions, the judge sentenced him to eight years’ imprisonment.

10. On 17 April 1990 the applicant, through his solicitor, lodged an intimation of intention to appeal against conviction.

11. Mr Boner instructed new solicitors, who asked a different counsel to advise on the prospects of an appeal and to draft a note of appeal.

In his opinion dated 10 June 1990 counsel stated his view that the only possible ground of appeal related to the "admissibility of the evidence of Mrs G." and to the question "that the trial judge erred in exercising discretion in allowing her to be present". However, he conceded that he had not been provided with sufficient information to be able properly to base an opinion or to frame grounds of appeal. Notwithstanding this acknowledgement he did draft a note of appeal which contained six grounds, the first two of which concerned the trial judge’s decision to admit the witness. This note of appeal was filed by the applicant’s solicitors on 13 June 1990.

12. Up to this point all the work had been covered by the legal aid granted for the trial. An application to extend legal aid to the appeal proceedings had been submitted in May 1990. On 25 July 1990 the Scottish Legal Aid Board ("the Board") asked the applicant to provide an opinion from counsel on the prospects of success. The earlier opinion dated 10 June 1990 was accordingly forwarded to the Board, together with a supplementary opinion from the same counsel dated 6 September 1990. In this latter opinion counsel reiterated the view that the appeal rested on the question whether Mrs G.’s evidence was admissible. However, he again stated that he had not been provided with sufficient material on which to assess the merits of the appeal. "I regret meantime I am unable to answer the fundamental question in this case", he concluded.

13. On 27 September 1990 the applicant’s solicitors informed the Board by telephone that counsel had finally decided that he could not support the application for legal aid or the appeal; that they were of the same view; and that, consequently, they could no longer act for the applicant. The terms of that telephone call were confirmed in a letter dated 2 November 1990 from the solicitors to the Board.

14. On 14 November 1990 the Scottish Legal Aid Board notified Mr Boner’s solicitors that his application for legal aid had been refused as the Board was not satisfied, as it was required to be under the relevant legislation (see paragraph 26 below), that he had substantial grounds for taking an appeal and that it was reasonable that he should receive legal aid. In a letter of 11 December 1990 to the applicant the Board added that it could not see any merit in the appeal. Despite the advice of his solicitors and counsel, Mr Boner decided to proceed with the appeal.

15. The applicant, who had no legal knowledge and had no assistance with his submissions, presented his own case on 24 January 1991 before the High Court of Justiciary, sitting in Edinburgh and acting as an appellate court. The Crown was represented by counsel. There is no indication in the record that the court required counsel for the Crown to address it.

16. The appeal court considered the first two grounds of appeal relating to Mrs G. and held that these were ill-founded and that the trial judge had approached the matter properly. As the applicant did not address the court on the remaining grounds of appeal, these were not considered by the court. It did however examine other points raised by the applicant, but reached "the clear conclusion that there was no miscarriage of justice in the case". The appeal against conviction was unanimously dismissed.

II. RELEVANT DOMESTIC LAW AND PRACTICE

A. Presence of witness in court

17. Under Scots law, a witness who has been present in court without the court’s permission and without consent from the opposite party may still be allowed to give evidence provided that "it appears to the court that the presence of the witness was not the result of culpable negligence or criminal intent, and that the witness had not been unduly instructed or influenced by what took place during his presence, or that injustice will not be done by his examination" (section 140 of the Criminal Procedure (Scotland) Act 1975 - "the 1975 Act").

B. Appeals in criminal proceedings

18. The following details relate solely to the "solemn procedure", under which trial proceeds upon an indictment before a judge sitting with a jury.

19. A person convicted of a criminal charge in Scotland has an automatic right of appeal granted by statute (section 228 of the 1975 Act). No leave to appeal is required.

20. In an appeal, the appellant may ask the court to review any alleged miscarriage of justice in the proceedings in which he was convicted (section 228(2) of the 1975 Act). What is a miscarriage of justice is not defined by statute, but the term covers such matters as misdirections by the trial judge or wrong decisions on the admissibility of evidence, as well as breaches of natural justice. In any appeal, the nature of the alleged miscarriage of justice must be specified in the grounds of appeal contained in a written note of appeal, lodged within eight weeks of the date when sentence was imposed upon the appellant (section 233(1) and (2) of the 1975 Act). An appellant may not, at the appeal hearing, found any aspect of his appeal on a ground which is not contained in the note of appeal unless, exceptionally and on cause shown, he obtains the leave of the court to do so (section 233(3) of the 1975 Act).

21. An appeal is heard by a bench of not less than three judges. At the hearing of the appeal the appellant or his counsel, if he is represented, makes submissions to the court in support of the grounds of appeal. Appellants who do not have legal representation are not required to make an oral presentation: they are allowed, however, to read any material that they may have prepared or collected.

The Crown is always represented by counsel at the hearing of criminal appeals. Their duty is to act solely in the public interest and not to seek to uphold a wrongful decision. Accordingly, they will only address the court if requested to do so or if it is necessary to bring to the attention of the court some matter relevant to the appeal, whether or not favourable to the prosecution.

22. In disposing of an appeal against conviction the court may dismiss it and affirm the verdict of the trial court; set aside the verdict of the trial court either by quashing the conviction or by substituting an amended verdict of guilty; or set aside the verdict of the trial court and authorise a new prosecution (section 254 of the 1975 Act).

C. Representation of appellants by counsel

23. Counsel in Scotland are vested with the public office of advocate, which imposes a number of duties upon them, among which is the duty not to accept instructions to act in circumstances where, in their professional opinion, a case is manifestly unfounded, even if the client is able to pay for such representation.

The basis of this rule of professional conduct is that counsel cannot properly occupy the time of the court in advancing arguments which he knows to be without foundation.

D. Legal aid for criminal appeals

24. The administration of legal aid in Scotland is the responsibility of the Scottish Legal Aid Board, an independent body whose members are appointed by the Secretary of State for Scotland from among counsel, solicitors and other persons with experience of the courts.

25. Legal aid which has been made available for a trial on indictment extends, in the case of conviction, to include consideration and advice by a solicitor on the question of appeal. An opinion on the prospect of the appeal can also be obtained from the counsel who acted at the trial.

Under special provisions legal aid is also available to enable the solicitor to prepare and lodge the statutory intimation of intention to appeal and, where appropriate, arrange for the opinion of counsel to be obtained as to the prospects of the appeal, and for the drafting and lodging of a note of appeal setting out the grounds of appeal.

26. To extend legal aid beyond this point a further application by the solicitor to the Legal Aid Board is required. This should include confirmation that the applicant’s solicitor is willing to act in the appeal as well as a statement of the arguments in support of the grounds of appeal and a note of the solicitor’s reasons for believing that the grounds of appeal are substantial and that legal aid should be made available.

The application will be granted if the Board is satisfied that the applicant is financially eligible, that "he has substantial grounds for making the appeal and it is reasonable in the particular circumstances of the case that legal aid should be made available to him" (Legal Aid (Scotland) Act 1986, section 25(2)).

27. The Board takes its decisions on the basis of the documents before it, which normally include copies of the note of appeal, the trial judge’s charge to the jury and the trial judge’s report on the case. The views expressed by the applicant’s solicitor and counsel will also be taken into account.

28. Although the legislation does not provide for a formal review, the Board will, as a matter of practice, when requested to do so, reconsider an application which has been refused. Such reconsideration involves the application being referred to an external reporter, who was not involved in the Board’s earlier decision and who reports to the Board on the merits of the application. Otherwise, Board decisions are subject to ordinary judicial review.

29. If the appellant proceeds with his appeal without legal aid and the court considers that, prima facie, he may have substantial grounds for taking the appeal and it is in the interests of justice that he should have legal representation in arguing these grounds, the court must immediately adjourn the hearing and make a recommendation that the Board’s decision be reviewed.

30. The practice of the court in this regard was formalised following the judgment of the European Court of Human Rights in Granger v. the United Kingdom of 28 March 1990 (Series A no. 174) by a Practice Note to this effect issued on 4 December 1990 by the Lord Justice General to all Appeal Court Chairmen and Clerks:

"In any appeal where legal aid has been refused and the court considers that prima facie an appellant may have substantial grounds for taking the appeal and it is in the interests of justice that the appellant should have legal representation in arguing his grounds, the court shall forthwith adjourn the hearing and make a recommendation that the decision to refuse legal aid should be reviewed."

31. Where such a recommendation is made, legal aid is automatically granted. To this end, the Manual of Procedure of the Scottish Legal Aid Board provides in paragraph 6.12 that:

"In these circumstances the Board will receive a letter from the High Court of Justiciary giving the details of the case where they are recommending a re-consideration of the decision to refuse. If we are asked to re-consider a decision in these circumstances, then the application should be granted automatically. The case need not be seen by a reporter or Board solicitor, but ought to be referred to the Assistant Manager for the appropriate action."

PROCEEDINGS BEFORE THE COMMISSION

32. Mr Boner applied to the Commission on 4 April 1991. He relied on Article 6 para. 3 (c) (art. 6-3-c) of the Convention, complaining that he had been refused legal aid.

33. The Commission declared the application (no. 18711/91) admissible on 9 December 1992. In its report of 4 May 1993 (Article 31) (art. 31), it concluded, by seventeen votes to two, that there had been a violation of Article 6 para. 3 (c) (art. 6-3-c).

The full text of the Commission’s opinion and of the dissenting opinion contained in the report is reproduced as an annex to this judgment [*].

FINAL SUBMISSIONS TO THE COURT

34. At the hearing on 18 April 1993, the applicant invited the Court

"to find and declare that there has been a violation of the applicant’s rights in terms of Article 6 para. 3 (c) (art. 6-3-c), and that in the circumstances just satisfaction should be awarded in terms of Article 50 (art. 50) at such a sum as the Court deems appropriate".

The Government, for their part, requested the Court to hold that there had been no violation of the applicant’s rights under Article 6 (art. 6).

AS TO THE LAW

I. ALLEGED VIOLATION OF ARTICLE 6 PARA. 3 (c) (art. 6-3-c) OF THE CONVENTION

35. The applicant who had been sentenced to eight years’ imprisonment complained that he had been refused legal aid for his appeal against conviction in breach of Article 6 para. 3 (c) (art. 6-3-c) of the Convention, which reads as follows:

"3. Everyone charged with a criminal offence has the following minimum rights:

...

(c) to defend himself in person or through legal assistance of his own choosing or, if he has not sufficient means to pay for legal assistance, to be given it free when the interests of justice so require;

... "

This contention was accepted by the Commission but disputed by the Government.

36. Sub-paragraph (c) of Article 6 para. 3 (art. 6-3-c) attaches two conditions to an accused’s right to receive legal aid. The first, "lack of sufficient means to pay for legal assistance", is not in dispute in the present case. The only issue before the Court is therefore whether the "interests of justice" required that the applicant be granted such assistance free.

37. In this connection, the Court reiterates that the manner in which paragraph 3 (c) of Article 6 (art. 6-3-c) is to be applied in relation to appellate or cassation courts depends upon the special features of the proceedings involved; account must be taken of the entirety of the proceedings conducted in the domestic legal order and of the role of the appellate or cassation court therein (see, inter alia, the Monnell and Morris v. the United Kingdom judgment of 2 March 1987, Series A no. 115, p. 22, para. 56).

38. The Scottish system of criminal appeals grants all persons a right to appeal. No special leave is required (see paragraph 19 above). The High Court of Justiciary, in its appellate function, has wide powers to dispose of appeals (see paragraph 22 above). The procedure is not limited to specific grounds; any alleged miscarriage of justice may be challenged (see paragraph 20 above). Moreover, the proceedings always involve an oral hearing at which the Crown is represented (see paragraph 21 above).

However, not all appellants who qualify on financial grounds obtain legal assistance. An independent body (the Scottish Legal Aid Board) decides on the basis of a file whether an applicant has substantial grounds for taking an appeal and whether it is in the interests of justice that he should have legal representation (see paragraphs 24-29 above).

39. According to the applicant and the Commission, the interests of justice required that Mr Boner be granted legal assistance for the hearing of his appeal on 24 January 1991 before the High Court of Justiciary. They referred to the Granger case previously cited, where the Court had found a violation, and concluded that there were substantial similarities between Granger and the present case.

40. The Government sought to distinguish the two cases. In their contention, the appeal court in Granger, after hearing the appellant’s submissions, considered that there was a point of substance which required further examination. Counsel for the Crown was required to present a long and elaborate argument, which the appellant could neither understand nor respond to. None of these features is to be found in the present case.

The Government further noted that the applicant was not obliged to address the court at the oral hearing and that counsel for the Crown does not appear to have made submissions before it.

In addition, Mr Boner could not, in any event, have found counsel willing to represent him, in view of the rules of professional ethics which impose a duty on counsel not to act for an appellant where they are satisfied that he had no proper basis for bringing an appeal (see paragraph 23 above).

Furthermore, as a consequence of the Granger judgment, a safeguard had been introduced. The Practice Note by the Lord Justice General, dated 4 December 1990, taken in conjunction with the practice of the Scottish Legal Aid Board (see paragraphs 30 and 31 above), ensures that, in any appeal where legal aid has been refused, such aid is automatically granted where the court has reached the conclusion that, prima facie, an appellant may have substantial grounds for taking the appeal and that it is in the interests of justice that he should have legal representation in arguing these grounds. Accordingly, under the new system, as soon as it becomes clear that an unrepresented appellant has a point which appears to be of substance, the appeal court must adjourn the appeal to enable the appellant to obtain representation and legal aid will in fact be granted. The effect is thus that there can be no repetition of the unfairness which was found to have occurred in the Granger case.

41. The Court notes that, as the Government pointed out, there are indeed differences between the two cases. In addition, the introduction of a new practice more favourable to the unrepresented appellant is undoubtedly a positive development.

The legal issue in this case may not have been particularly complex. Nevertheless, to attack in appeal proceedings a judge’s exercise of discretion in the course of a trial (see paragraph 8 above) requires a certain legal skill and experience. That Mr Boner was able to understand the grounds for his appeal and that counsel was not prepared to represent him (see paragraph 40 above) does not alter the fact that without the services of a legal practitioner he was unable competently to address the court on this legal issue and thus to defend himself effectively (see, mutatis mutandis, the Pakelli v. Germany judgment of 25 April 1983, Series A no. 64, p. 18, para. 38).

Moreover, the appeal court, as stated, had wide powers to dispose of his appeal and its decision was final. Of even greater relevance, however, the applicant had been sentenced to eight years’ imprisonment. For Mr Boner therefore the issue at stake was an extremely important one.

42. The Government maintained that a finding of a violation in this case might have as its consequence the ending of the automatic right of appeal, thereby effectively diminishing the rights of the accused.

43. It is not the Court’s function to indicate the measures to be taken by national authorities to ensure that their appeals system satisfies the requirements of Article 6 (art. 6). Its task is solely to determine whether the system chosen by them in this connection leads to results which, in the cases which come before it, are consistent with the requirements of Article 6 (art. 6) (see, inter alia, the Quaranta v. Switzerland judgment of 24 May 1991, Series A no. 205, p. 15, para. 30).

The situation in a case such as the present, involving a heavy penalty, where an appellant is left to present his own defence unassisted before the highest instance of appeal, is not in conformity with the requirements of Article 6 (art. 6).

44. Given the nature of the proceedings, the wide powers of the High Court, the limited capacity of an unrepresented appellant to present a legal argument and, above all, the importance of the issue at stake in view of the severity of the sentence, the Court considers that the interests of justice required that the applicant be granted legal aid for representation at the hearing of his appeal.

In conclusion, there has been a violation of paragraph 3 (c) of Article 6 (art. 6-3-c).

II. APPLICATION OF ARTICLE 50 (art. 50) OF THE CONVENTION

45. Article 50 (art. 50) of the Convention provides as follows:

"If the Court finds that a decision or a measure taken by a legal authority or any other authority of a High Contracting Party is completely or partially in conflict with the obligations arising from the ... Convention, and if the internal law of the said Party allows only partial reparation to be made for the consequences of this decision or measure, the decision of the Court shall, if necessary, afford just satisfaction to the injured party."

Under this provision Mr Boner sought compensation for alleged non-pecuniary damage in an amount to be fixed by the Court. In the applicant’s submission, such compensation should serve as "a solatium for the injury to his feelings and state of mind" resulting from the refusal of legal aid.

46. The Court agrees with the Government that the non-pecuniary damage thus caused is sufficiently compensated by a finding that there had been a breach of Article 6 (art. 6).

47. Mr Boner also claimed reimbursement of the costs and expenses entailed by the proceedings before the Convention institutions, which he quantified at £10,955.22.

The Government objected to the method used to calculate the solicitors’ estimated account of expenses and stated that they would accept a total of £7,500.28 (value-added tax included). The applicant’s representative explained at the hearing that she had been instructed not to insist on this aspect of the claim.

48. The Court grants the last sum proposed, less 16,275.79 French francs already paid by way of legal aid.

FOR THESE REASONS, THE COURT UNANIMOUSLY

1. Holds that there has been a violation of paragraph 3 (c) of Article 6 (art. 6-3-c) of the Convention;

2. Holds as regards the claim for non-pecuniary damage that the present judgment constitutes, in itself, sufficient just satisfaction for the purposes of Article 50 (art. 50) of the Convention;

3. Holds that the respondent State is to pay to the applicant, within three months, £7,500.28 (seven thousand five hundred pounds sterling and twenty-eight pence) less FRF 16,275.79 (sixteen thousand two hundred and seventy-five French francs and seventy-nine centimes) to be converted into pounds sterling in accordance with the exchange rate applicable on the date of delivery of the present judgment, in respect of legal costs and expenses;

4. Rejects the remainder of the claim for just satisfaction.

Done in English and in French, and delivered at a public hearing in the Human Rights Building, Strasbourg, on 28 October 1994.

Herbert PETZOLD Rolv RYSSDAL

Acting Registrar President

In accordance with Article 51 para. 2 (art. 51-2) of the Convention and Rule 53 para. 2 of Rules of Court A, the concurring opinions of Mr De Meyer and Sir John Freeland are annexed to this judgment.

R. R.

H. P.

CONCURRING OPINION OF JUDGE DE MEYER

The "interests of justice" normally require that a person "charged with a criminal offence" be assisted by a lawyer.

Without such assistance very few people are able "to present" their "case in an adequate manner"[1] and "to make an effective contribution to the proceedings"[2].

This is so at each stage of them, and even more so in the higher instances.

It has to be observed thereby that legal assistance is needed, not only in so far as it is "useful ... to the examination of the legal questions"[3] in a narrow sense, but also since it is proper to ensure that the facts be ascertained, understood and appraised in a legally relevant manner.

The burden of proving that the interests of justice require legal assistance must not be laid upon the accused person. In order legitimately to dispense with such assistance, if the person concerned has not knowingly and willingly waived it, it has to be clearly and convincingly established that they do not require it in the instance concerned.

There were no valid reasons for such an exception in the circumstances of the present case

CONCURRING OPINION OF SIR JOHN FREELAND

1. I have voted with the other members of the Court for the finding that there has been a violation of paragraph 3 (c) of Article 6 (art. 6-3-c), but the reasoning which has led me to this conclusion has in certain respects differed from theirs.

2. On the one hand, the material before the Court has to my mind gone far to demonstrate that the possibility of Mr Boner’s having in fact suffered any substantive injustice by virtue of his lack of legal representation at the hearing of his appeal is extremely remote. His solicitors and counsel had, in accordance with their rules of professional conduct, declined to continue to act for him because they had come to the view that the grounds of appeal could not be supported; and the Scottish Legal Aid Board had refused his application for legal aid for the appeal because it was not satisfied that there were substantial grounds for making the appeal. He nevertheless exercised the unfettered right of appeal to which every person convicted of a criminal charge in Scotland is entitled. The appellate court judges would have been provided, well in advance of the hearing, with the appellant’s written grounds of appeal, to which no answers were submitted by the prosecution, and with the other papers in the case. They would have known in advance that the appellant was to be unrepresented. In their prior consideration of the matter and at the hearing itself they would have taken particular care to determine whether any of the grounds advanced by him, however inexpertly argued, might raise a point of substance. In accordance with long tradition, they would have been at pains to ensure that he, as an appellant in person, was treated with courtesy and consideration and was not placed in a humiliating or distressing position as a result of his lack of legal expertise. Counsel for the Crown, who apparently took no active part in the hearing, would have been under a duty to draw to the court’s attention any substantial arguments of which he was aware that might weigh in the appellant’s favour. Lastly, if at any stage the court had concluded that Mr Boner might have had substantial grounds for taking the appeal, then, in conformity with the practice introduced in the wake of the Granger case, it would have immediately adjourned the hearing and legal assistance would have been provided.

3. On the other hand, even if, as I believe, no substantive injustice has been established, that does not dispose of the question whether, in the words of sub-paragraph 3 (c) of Article 6 (art. 6-3-c), "the interests of justice" required that Mr Boner should be given free legal assistance for the hearing of his appeal. As we were reminded in argument, justice should not only be done, it should also be seen to be done. The appeal raised a legal issue concerning the exercise of the trial judge’s discretion and Mr Boner’s conviction had led to the imposition of a sentence of eight years’ imprisonment. As regards the view taken by Mr Boner’s solicitors and counsel and by the Legal Aid Board of the prospects of success of an appeal, lawyers may of course disagree; and it was clear from the pleadings of the Government themselves that there have been cases in which legal aid has been refused yet counsel has subsequently appeared for an appellant and won his appeal. More importantly, the Crown was represented at the hearing of the appeal (as it is in all comparable cases) by counsel who was present and able to advance a legal argument if called upon by the court to do so. Admittedly he was not called upon; but that might be simply because the absence of legal assistance left Mr Boner unable to persuade the court that he had an argument which required a response. Given that there was a legal issue to be addressed on Mr Boner’s appeal and that, having regard to the severity of his sentence, so much was at stake for him, I am satisfied that his lack of legal representation for the hearing, when counsel for the Crown was present, produced at least the appearance of injustice.

4. I have therefore, on balance, concluded that the "interests of justice" should have been regarded as requiring the grant to him of free legal assistance for the hearing of his appeal and that failure to grant such assistance amounted, in the circumstances, to a violation of Article 6 para. 3 (c) (art. 6-3-c).

[*] The case is numbered 30/1993/425/504. The first number is the case's position on the list of cases referred to the Court in the relevant year (second number). The last two numbers indicate the case's position on the list of cases referred to the Court since its creation and on the list of the corresponding originating applications to the Commission.

[*] Rules A apply to all cases referred to the Court before the entry into force of Protocol No. 9 (P9) and thereafter only to cases concerning States not bound by that Protocol (P9). They correspond to the Rules that came into force on 1 January 1983, as amended several times subsequently.

[*] Note by the Registrar. For practical reasons this annex will appear only with the printed version of the judgment (volume 300-B of Series A of the Publications of the Court), but a copy of the Commission's report is available from the registry.

[1] Quaranta v. Switzerland judgment of 24 May 1991, Series A no. 205, p. 18, para. 36.

[2] Granger v. the United Kingdom judgment of 28 March 1990, Series A no. 174, p. 19, para. 47.

[3] Pakelli v. Germany judgment of 25 April 1993, Series A no. 64, p. 18, para. 38.

Nema povezane prakse za ovu presudu.

Sažmi komentare

Komentari

Relevantni komentari iz drugih presuda

Član 6 | DIC | Bochan protiv Ukrajine br.2

Bočan protiv Ukrajine interesantna je jer podnositeljka ima pravo da "žalbu u svetlu vanrednih okolnosti" koja predstavlja posebni vanredni pravni lek u ukrajinskom pravu. Međutim, Vrhovni sud Ukrajine odbio je dati zahtev podnositeljke a svoju odluku obrazložio je na način koji nije u skladu sa zaključcima iz ranije presude Evropskog suda.

Ovime je ona onemogućena da koristi pravni lek raspoloživ u domaćem pravu, čime je povređeno pravo na pravično suđenje.

Član 6 | DIC | Cvetković protiv Srbije

Vrhovni sud Srbije je, na sednici održanoj 24.04.2008. godine, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Okružnog suda u Leskovcu, Gž. 860/07 od 26.04.2007, doneo rešenje kojim se ukida presuda Okružnog suda u Leskovcu i predmet vraća na drugostepeno odlučivanje o žalbama parničnih stranaka.

Rešenje Rev.II 1209/07, anonimizirano u skladu sa Pravilnikom, može se preuzeti sa adrese
ovde

Član 6 | DIC | Erkapić protiv Hrvatske

Presuda je povezana sa rešenjem Kzz 1212/2018 od 14.11.2018. Vrhovnog kasacionog suda, kojim se odbacuje kao nedozvolјen zahtev za zaštitu zakonitosti branioca okrivlјenog Marka Ristića - advokata Aleksandra Milićevića, podnet protiv pravnosnažnih presuda Višeg suda u Beogradu K.br.9/2018 od 19.04.2018. godine i Apelacionog suda u Beogradu Kž1 578/18 od 05.07.2018. godine.

Presudom Višeg suda u Beogradu K.br.9/2018 od 19.04.2018. godine okrivlјeni M.R. oglašen je krivim zbog izvršenja krivičnog dela neovlašćena proizvodnja i stavlјanje u promet opojnih droga iz člana 246. stav 1. KZ za koje mu je utvrđena kazna zatvora u trajanju od 3 godine i 2 meseca, te mu je opozvana uslovna osuda izrečena presudom Trećeg osnovnog suda u Beogradu Spk.br.121/17 od 11.10.2017. godine i uzeta kao utvrđena kazna zatvora u trajanju od 8 meseci, pa je okrivlјeni osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od 3 (tri) godine i 6 (šest) meseci u koju mu se uračunava vreme provedeno na zadržavanju i u pritvoru počev od 10.11.2017. godine do 19.04.2018. godine. Istom presudom prema okrivlјenom je izrečena mera bezbednosti oduzimanje predmeta i to opojne droge kanabis u neto iznosu od 421,02 grama. Okrivlјeni je obavezan da plati troškove krivičnog postupka u iznosu od 12.000,00 dinara i sudski paušal u iznosu od 20.000,00 dinara, a sve u roku od 15 dana od dana pravnosnažnosti presude.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Kž1 578/18 od 05.07.2018. godine odbijene su kao neosnovane žalbe Višeg javnog tužioca u Beogradu, okrivlјenog i njegovog branioca - advokata Aleksandra Milićevića, pa je potvrđena presuda Višeg suda u Beogradu K.br.9/2018 od 19.04.2018. godine.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Filips protiv Ujedinjenog Kraljevstva

Presuda je povezana sa presudom Kzz 1211/2018 od 28.11.2018. godine, Vrhovnog kasacionog suda, kojom se odbija kao neosnovan, zahtev za zaštitu zakonitosti branioca okrivlјenog Ž.N., podnet protiv pravnosnažnih presuda Višeg suda u Beogradu K br. 247/15 od 06.11.2017. godine i Apelacionog suda u Beogradu Kž1 br. 132/18 od 31.05.2018. godine, u odnosu na bitne povrede odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 1. tačka 9) i iz člana 438. stav 2. tačka 1) Zakonika o krivičnom postupku, te na povredu zakona iz člana 439. tačka 2) Zakonika o krivičnom postupku, dok se isti zahtev u ostalom delu odbacuje.

Presudom Višeg suda u Beogradu K br. 247/15 od 06.11.2017. godine, okrivlјeni je oglašen krivim zbog izvršenja krivičnog dela ubistvo u pokušaju iz člana 113. u vezi člana 30. KZ i krivičnog dela nedozvolјena proizvodnja, držanje, nošenje i promet oružja i eksplozivnih materija iz člana 348. stav 5. u vezi stava 1. KZ, pa pošto su mu primenom odredaba članova 56. i 57. KZ prethodno utvrđene pojedinačne kazne za svako od izvršenih krivičnih dela, i to za krivično delo iz člana 113. u vezi člana 30. KZ kazna zatvora u trajanju od tri godine, a za krivično delo iz člana 348. stav 5. u vezi stava 1. KZ kazna zatvora u trajanju od šest meseci, okrivlјeni je na osnovu člana 60. KZ osuđen na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od tri godine i tri meseca, u koju kaznu mu je uračunato vreme provedeno u pritvoru od 09.11.2013. godine do 19.05.2014. godine. Presudom Apelacionog suda u Beogradu Kž1 br. 132/18 od 31.05.2018. godine, odbijena je kao neosnovana žalba branioca okrivlјenog, a presuda Višeg suda u Beogradu K br. 247/15 od 06.11.2017. godine, potvrđena.

Presuda je dostupna u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Jelena Krstić protiv Srbije

Odluka je povezana sa rešenjem Ržk 3/17 od 27.02.2017. Apelacionog suda u Novom Sadu, kojim odbacuju kao neosnovane žalbe branioca okr. M.K. radi zaštite prava na suđenje u razumnom roku od 16.01.2017. god. i žalba branioca istog okr., pa se rešenje predsednika Višeg suda u Subotici R4K.3/16 od 19.01.2017.god. potvrđuje.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Lepojić protiv Srbije

Presuda se navodi u presudi Gž1 3533/2018 od 11.01.2019. godine Apelacionog suda u Beogradu, kojom se preinačuje presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1.br.1882/18 od 2.7.2018.godine, u stavu prvom izreke, pa se odbija, kao neosnovan, tužbeni zahtev tužilјe kojim je tražila da se obaveže tužena da tužilјi na ime naknade štete zbog neisplaćenih troškova prevoza za dolazak na rad i odlazak sa rada za period od februara 2013.godine do marta 2015.godine isplati novčane iznose po mesecima, sa zateznom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa do isplate.

U postupku žalbene kontrole ovaj sud je posebno imao u vidu stav izražen u praksi Evropskog suda za lјudska prava (presuda Evropskog suda za lјudska prava predmet “Lepojić protiv Srbije”, predstavka broj 13909/05), da su sudovi obavezani da primene pravila postupka izbegavajući kako preterani formalizam koji bi ugrozio pravičnost postupka, tako i preteranu fleksibilnost koja bi učinila bezvrednim (ništavim, beznačajnim), proceduralne zahteve predviđene zakonom.

Presuda je dostupna u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Ljajić protiv Srbije

Presuda je povezana sa presudom Gž rr 1/2018 od 22.02.2018. godine Apelacionog suda u Beogradu, kojom se odbija kao neosnovana žalba tužioca i potvrđuje presuda Višeg suda u Beogradu P rr 1 br.1/17 od 06.11.2017. godine.

Presudom Višeg suda u Beogradu P rr 1.br.1/17 od 06.11.2017. godine, prvim stavom izreke odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se naloži tuženoj da mu na ime naknade štete isplati iznos od 338.431.379,60 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 05.11.2010. godine do isplate. Drugim stavom izreke naloženo je tužiocu da tuženoj naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 46.000,oo dinara.

Presuda je dostupna u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Maširević protiv Srbije

Vrhovni sud Srbije je, na sednici održanoj 24.10.2007. godine, odlučujući o reviziji tužioca, izjavljenoj protiv presude Okružnog suda u Novom Sadu, Gž. 967/2004 od 24.02.2005, doneo rešenje kojim se kao odbacije kao nedozvoljena revizija izjavljena protiv presude Okružnog suda u Novom Sadu i dopunske presude od 25.04.2007. godine.

Rešenje Rev.II 1209/07, anonimizirano u skladu sa Pravilnikom, može se preuzeti sa adrese
ovde

Član 6 | DIC | Milovanović protiv Srbije

Presuda se navodi u obrazloženju presude Gž 2334/2018 od 27.04.2018. godine Apelacionog suda u Beogradu, kojom se potvrđuje presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P br. 12479/14 od 30.01.2017. godine u stavu prvom izreke i u delu stava drugog izreke kojim je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca "AA" da se obaveže tužena Republika Srbija, Ministarstvo pravde da tužiocu na ime naknade zbog povrede prava na suđenje u razumnom roku isplati još iznos od 8.200,00 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan isplate i u ovom delu žalbe tužene Republike Srbije, Ministarstvo pravde i tužioca "AA" odbijaju, kao neosnovane, a presuda se preinačava u preostalom delu stava drugog izreke tako što se obavezuje tužena Republika Srbija, Ministarstvo pravde da tužiocu "AA" na ime naknade zbog povrede prava na suđenje u razumnom roku isplati još iznos od 1.200,00 evra u dinarskoj protivvrednosti po srednjem kursu NBS na dan isplate u roku od 15 dana od dostavlјanja otpravka presude.

Presuda je dostupna u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Nuhović i Kurtanović protiv Srbije

Presuda je povezana sa rešenjem R4g 23/2016 od 13.09.2016. godine Apelacionog suda u Novom Sadu, u postupku radi zaštite prava na suđenje u razumnom roku predlagača K.G.-Dž. iz S., kojim se utvrđuje da je predlagaču K.G.-Dž. povređeno pravo na suđenje u razumnom roku u predmetu Osnovnog suda u Somboru P. 506/11.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | R. Kačapor i druge podnositeljke predstavke protiv Srbije

Presuda se navodi u obrazloženju rešenja Gž 1249/2013 od 22.04.2013. godine Apelacionog suda u Kragujevcu, kojim se ukida presuda Osnovnog suda u Kruševcu, Sudske jedinice u Brusu II-11 P. br. 1466/2012 od 30. januara 2013. godine i predmet vraća istom sudu na ponovno suđenje.
Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | R. Kačapor i druge podnositeljke predstavke protiv Srbije

Presuda je povezana sa rešenjem Rev 3042/2019 od 25.10.2019. Vrhovnog kasacionog suda, kojim se odbacuje kao nedozvolјena revizija tužene izjavlјena protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 3007/18 od 28.02.2019. godine.
Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | R. Kačapor i druge podnositeljke predstavke protiv Srbije

Presuda je povezana sa rešenjem Rev 3100/2019 od 18.09.2019. Vrhovnog kasacionog suda, kojim se odbacuje kao nedozvolјena revizija tužene izjavlјena protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 3400/18 od 29.03.2019. godine.
Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Simić protiv Srbije

Presuda je citirana u rešenju R4r 8/2016 od 22.02.2016. godine Apelacionog suda u Novom Sadu, kojim se utvrđuje da je predlagaču P.D. iz P. povređeno pravo na suđenje u razumnom roku u postupku koji se vodi pred Osnovnim sudom u Rumi pod. posl. br. 6P1. 153/2013. i nalaže se Osnovnom sudu u Rumi da preduzme odgovarajuće mere da se parnični postupak po tužbi predlagača u predmetu 6P1. 153/2013 okonča u najkraćem roku.

U konkretnom slučaju po oceni ovog suda neažurno postupanje prvostepenog suda propuštanjem da zakaže pripremno ročište u zakonom propisanom roku iz čl. 301. st. 1. ZPP-a (održano nakon 1 godine i 7 meseci od odgovora na tužbu) i u dalјnjem propuštanje zakazivanja ročišta za glavnu javnu raspravu u roku od 30 dana od dana održavanja pripremnog ročišta (održano nakon 4 meseca), sa ročištima na kojima nije izveden nijedan dokaz niti je odlučeno o dokaznim predlozima stranaka protivno članu 315. ZPP-a, uz odlaganje dva ročišta, kao i nepoštovanje utvrđenog vremenskog okvira i odlučivanja koja će dokazna sredstva da izvede na glavnoj raspravi primenom člana 308. stav 3. ZPP-a, isklјučivi su razlog za dugotrajnost postupka po oceni ovog suda, pa i u situaciji kada postupak traje kraće od tri godine a nije doneta prvostepena presuda u konkretnom slučaju dve godine i šest meseci postoji povreda prava na suđenje u razumnom roku. Naime, u konkretnom slučaju u pitanju je spor iz radnog odnosa radi poništaja rešenja o otkazu ugovora o radu koji je po svojoj prirodi hitan i od egzistencijalnog značaja za tužioca, pa iako je u pitanju relativno složen postupak koji traži izvođenje odgovarajućih dokaza izloženo neažurno postupanje suda bez opravdanih razloga i doprinosa predlagača dugotrajnosti postupka protivno zakonom utvrđenim rokovima vodi povredi prava na koju osnovano ukazuje predlagač.

Prilikom zauzimanja ovakvog stava ovaj sud je cenio i praksu Evropskog suda za lјudska prava prema kojoj samo ona kašnjenja i odugovlačenja koja se mogu pripisati sudovima i drugim državnim organima mogu dovesti do zaklјučka o nepoštovanju prava na suđenje u razumnom roku (presuda Evropskog suda za lјudska prava Proszak protiv Polјske, od 16. decembra 1997. godine, stav 40.), ovaj Apelacioni sud je ocenio da se opisano postupanje prvostepenog suda u periodu od tužbe do podnošenja zahteva predlagača može smatrati neefikasnim i nedelotvornim, budući da je sud u toku celokupnog trajanja označenog dela postupka nije preduzimao radnje u cilјu raspravlјanja spornih činjenica i okončanja spora. Isti stav iskazan je i u Ustavnoj odluci br. Už-1971/2015 od 11.06.2015. godine.

Na potvrdu ovog stava ukazuje kako praksa suda u Strazburu (Čižiškova protiv Srbije od 19.01.2010. godine, Simić protiv Srbije od 24.11.2009. godine, Stanković protiv Srbije od 16.12.2008. godine), tako i praksa Ustavnog suda RS u većem broju svojih odluka (Už-779/2011 od 10.07.2013. godine, Už-2205/2013 od 18.06.2013. godine i Už-1838/2013 od 11.06.2015. godine).

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Stanković i Trajković protiv Srbije

Presuda je povezana sa presudom Rev 1540/2010 od 10.03.2010. godine, Vrhovnog kasacionog suda, kojom se odbija kao neosnovana revizija tužilaca izjavlјena protiv presude Okružnog suda u Beogradu Gž.1537/08 od 04.03.2009. godine.

Delimičnom presudom Prvog opštinskog suda u Beogradu P.8335/06 od 03.10.2007. godine, stavom prvim izreke je obavezana tužena da tužiocima na ime duševnih bolova zbog smrti roditelјa isplati svakom tužiocu po 800.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 03.10.2007. godine do isplate. Stavom drugim izreke konstatovano je da će po zahtevu za naknadu materijalne štete u vidu izgublјenog izdržavanja za tužilјu GG kao i o zahtevu za naknadu troškova postupka biti odlučeno po pravnosnažnosti delimične presude. Stavom trećim izreke tužioci su oslobođeni od obaveze plaćanja takse na tužbu i odluku, koji padaju na teret budžetskih sredstava suda. Presudom Okružnog suda u Beogradu Gž.1537/08 od 04.03.2009. godine, preinačena je delimična presuda Prvog opštinskog suda u Beogradu P.8335/06 od 03.10.2007. godine, u stavu prvom izreke i odbijen tužbeni zahtev tužilaca kojim je traženo da se obaveže tužena da im na ime naknade nematerijalne štete zbog smrti roditelјa i to oca ĐĐ i majke EE isplati svakom po 800.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na pojedinačne iznose od 03.10.2007. godine do konačne isplate, kao neosnovan.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, roditelјi tužilaca ĐĐ i EE su pravnosnažnim rešenjem Opštinskog suda u Đakovici od 15.09.2006. godine proglašeni umrlim 11.06.1999. godine, kada su bili oteti iz kuće u selu ..., na području AP Kosova i Metohije. Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja pravilno je drugostepeni sud preinačenjem prvostepene presude primenio materijalno pravo, kada je tužbeni zahtev tužilaca za naknadu nematerijalne štete zbog smrti roditelјa, odbio.

Presuda je dostupna u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Stanković i Trajković protiv Srbije

Presuda je povezana sa rešenjem Rev1 28/2013 od 19.04.2013. godine, Vrhovnog kasacionog suda, kojim se usvaja revizija tužilaca, pa se ukida presuda Okružnog suda u Beogradu Gž 1537/08 od 04.03.2009. godine i predmet ustupa Apelacionom sudu u Beogradu na ponovno suđenje.

Prvi opštinski sud u Beogradu, delimičnom presudom P 8335/06 od 03.10.2007. godine, stavom prvim izreke, obavezao je tuženu da plati tužiocima na ime duševnih bolova zbog smrti roditelјa i to oca ĐĐ i majke EE, po 800.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 03.10.2007. godine, pa do isplate. U stavu drugom izreke, konstatovao je, da će o zahtevu za naknadu materijalne štete, izgublјenog izdržavanja za tužilјu GG, kao i o zahtevu za naknadu troškova postupka biti odlučeno naknadno po pravnosnažnosti delimične presude. Stavom trećim izreke, oslobodio je tužioce obaveze plaćanja takse na tužbu i odluku, pa isti padaju na teret budžetskih sredstava suda.
Okružni sud u Beogradu, presudom Gž 1537/08 od 04.03.2009. godine, preinačio je delimičnu presudu Prvog opštinskog suda u Beogradu P 8335/06 od 03.10.2007. godine, u stavu prvom izreke, tako što je odbio kao neosnovan tužbeni zahtev tužilaca, kojim su tražili da se obaveže tužena da im na ime naknade nematerijalne štete za duševne bolove zbog smrti roditelјa i to oca ĐĐ i majke EE plati po 800.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na svaki pojedinačni iznos, počev od 03.10.2007. godine pa do konačne isplate. Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužioci su izjavili reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud, presudom Rev 1540/10 od 10.03.2010. godine, odbio je kao neosnovanu reviziju tužilaca, izjavlјenu protiv presude Okružnog suda u Beogradu Gž 1537/08 od 04.03.2009. godine. Ustavni sud Srbije, odlukom Už 2786/2010 od 28.06.2012. godine, stavom prvim izreke, usvojio je ustavnu žalbu AA, BB, VV, GG i DD, izjavlјenu protiv presude Vrhovnog kasacionog suda Rev 1540/10 od 10.03.2010. godine i utvrdio da su podnosiocima ustavne žalbe povređena prava na naknadu štete iz člana 35. stav 2. Ustava

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Stanković protiv Srbije

Član 6 | DIC | Vidas protiv Hrvatske

Presuda je povezana sa rešenjem Rev 3108/2019 od 25.10.2019. godine, Vrhovnog kasacionog suda, kojim se odbacuje kao nedozvolјena revizija tužene izjavlјena protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 3220/18 od 04.03.2019. godine i odbijaju se zahtevi stranaka za naknadu troškova postupka po reviziji.

Presudom Osnovnog suda u Vranju Prr1 303/17 od 21.03.2018. godine, stavom prvim izreke obavezana je tužena da isplati tužiocu na ime naknade imovinske štete izazvane povredom prava na suđenje u razumnom roku u predmetu Opštinskog suda, sada Osnovnog suda u Vranju I 234/17 novčane iznose navedene u ovom stavu izreke, sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma pa do isplate. Stavom drugim izreke odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena da mu na dosuđeni iznos troškova izvršnog postupka plati zakonsku zateznu kamatu. Presudom Višeg suda u Vranju Gž 3220/18 od 04.03.2019. godine, stavom prvim izreke odbijena je kao neosnovana žalba tužene i potvrđena presuda Osnovnog suda u Vranju Prr1 303/17 od 21.03.2018. godine u stavovima prvom i trećem izreke. Stavom drugim izreke odbijeni su zahtevi stranaka za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6 | DIC | Y protiv Slovenije

Presuda je povezana sa rešenjem R4k br. 18/15 od 17.06.2015. godine Apelacionog suda u Novom Sadu, kojim se odbija zahtev predlagača K.B. iz B.P. za zaštitu prava na suđenje u razumnom roku u postupku pred Osnovnim sudom u Loznici kao neosnovan.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde.

Presuda je međutim značajnija u pogledu pravnog stava koji se odnosi na ispitivanje svedoka, budući da je maloletna osoba agresivno ispitivana od strane optuženog čime je sekundarno viktimizovana.

Član 6 | DIC | Živaljević protiv Crne Gore

Presuda je povezana sa presudom Gž 2108/18 od 09.08.2018. Apelacionog suda u Nišu, kojim se odbija žalba tuženog Grada Niša i potvrđuje presuda Višeg suda u Nišu 6P 1566/17 od 30.11.2017. godine u stavu prvom i drugom izreke i presuda ukida u trećem stavu i predmet vraća prvostepenom sudu na ponovno odlučivanje u ovom delu.

Presuda je dostupna u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 6-3-c | DIC | Almaši protiv Srbije

Presuda je navedena u presudi Kž1 890/2019 od 20.12.2019. godine Apelacionog suda u Kragujevcu, kojim se odbija kao neosnovana žalba branioca okrivlјenog AA, a presuda Višeg suda u Kruševcu K.br.28/19 od 14.10.2019. godine potvrđuje.

Presudom Višeg suda u Kruševcu K.br.28/19 od 14.10.2019. godine, okrivlјeni AA, oglašen je krivim zbog krivičnog dela neovlašćena proizvodnja i stavlјanje u promet opojnih droga iz člana 246 stav 1 Krivičnog zakonika (KZ) i osuđen na kaznu zatvora u trajanju od 3 (tri) godine. Istom presudom, na osnovu odredbe člana 87 u vezi člana 246 stav 7 KZ, okrivlјenom je izrečena mera bezbednosti oduzimanje predmeta i od istog je trajno oduzeta opojna droga cannabis-marihuana ukupne neto mase 104,7 grama, a koja mu je privremeno oduzeta po potvrdi o privremeno oduzetim predmetima PU Kruševac Ku.br.168-41/18 od 17.09.2018. godine i određeno je da će se po pravnosnažnosti odluke, sa oduzetim predmetima, postupiti u skladu sa odredbama Zakona o izvršenju krivičnih sankcija. Navedenom presudom, okrivlјeni je obavezan da, na ime paušala plati sudu novčani iznos od 5.000,00 dinara, a na ime troškova krivičnog postupka Višem javnom tužilaštvu u Kruševcu, novčani iznos od 58.280,34 dinara.

Žalbom branioca okrivlјenog, ukazuje se da je pobijana presuda zahvaćena bitnom povredom odredaba krivičnog postupka iz člana 438 stav 1 tačka 11 ZKP i povredom iz člana 438 stav 2 tačka 2 ZKP, tvrdnjom da je izreka presude nerazumlјiva, da u obrazloženju pobijane presude nisu navedeni razlozi o činjenicama koje su predmet dokazivanja, a da su razlozi koji su dati nejasni i u znatnoj meri protivrečni i da postoji znatna protivrečnost između onoga što se navodi o razlozima presude, o sadržini isprava ili zapisnika o iskazima datim u postupku, a da sve to presudu čini u toj meri manjkavom, da nije moguće ispitati njenu zakonitost i pravilnost. Pobijajući prvostepenu presudu, žalbom branioca okrivlјenog ukazuje se da su tokom krivičnog postupka, pre svega u predistražnom postupku, prilikom saslušanja okrivlјenog, tada u svojstvu osumnjičenog, napravlјeni brojni propusti, usled kojih je zapisnik o saslušanju osumnjičenog pred policijom od 17.09.2018. godine, nezakonit dokaz i kao takav ne može se koristiti u postupku, a samim tim ne može biti ni dokaz na kome se zasniva osuđujuća presuda. Navodima iz žalbe branioca okrivlјenog, ukazuje se da prilikom ispitivanja okrivlјenog pred policijom, nisu ispoštovane norme, odnosno pravila predviđena članom 289, 88, 86, 76 i 68 ZKP i da je, shodno odredbi člana 289 stav 2 i člana 68 ZKP, policija bila dužna da okrivlјenog odmah pouči o pravu na izabranog branioca koji će pristupiti njegovom saslušanju i da mu omogući dovolјno vremena da sebi obezbedi izabranog branioca i pripremi odbranu.

Po nalaženju Apelacionog suda, a imajući u vidu da je okrivlјeni, prilikom saslušanja u policiji, prihvatio imenovanje branioca po službenoj dužnosti, o čemu svedoči njegova saradnja sa istim (obzirom da je odbrani, koju je okrivlјeni dao, prethodio poverlјiv razgovor sa njegovim braniocem), spremnost da odbranu iznese u njegovom prisustvu i odustvo bilo kakvh primedbi u vezi sa tim, to je odbrana okrivlјenog data pred policijom, u svemu u skladu sa odredbom člana 289 i člana 68 ZKP, i na istoj se može zasnivati sudska odluka (presuda Evropskog suda za lјudska prava u predmetu Almaši protiv Srbije, broj 21388/15 od 08.10.2019. godine). Naime, uvidom u zapisnik PU Kruševac od 17.09.2018. godine, utvrđuje se da je, tada osumnjičeni, AA nakon što je propisno poučen o svojim pravima, pristao da svoju odbranu da pred policijom, u prisustvu branioca po službenoj dužnosti i da je zapisnik potpisan bez primedbi i od strane osumnjičenog i od strane njegovog branioca, a odbrani koja je tom prilikom data, prethodio je poverlјiv razgovor sa braniocem.

Presuda je dostupna u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 41 | DIC | Pogosjan i Bagdasarjan protiv Jermenije

Presuda je povezana sa rešenjem Rev 3033/2019 od 05.09.2019. Vrhovnog kasacionog suda, kojim se odbacuje kao nedozvolјena revizija tužene izjavlјena protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 3017/18 od 08.02.2019. godine.

Presudom Osnovnog suda u Vranju Prr1. 65/17 od 18.04.2018. godine, stavom prvim izreke, tužena je obavezana da tužiocu naknadi štetu koja je izazvana povredom prava na suđenje u razumnom roku u predmetu Osnovnog suda u Vranju I 1022/09 u iznosu od 69.702,00 dinara, na ime troškova parničnog postupka u iznosu od 27.376,00 dinara i na ime troškova izvršnog postupka u iznosu od 19.600,00 dinara, pripadajućom kamatom. Stavom drugim izreke tužena je obavezana da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 30.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.
Presudom Višeg suda u Vranju Gž 3017/18 od 08.02.2019. godine, stavom prvim izreke potvrđena je prvostepena presuda u delu u kom je odlučeno o glavnoj stvari, dok je preinačena odluka o troškovima parničnog postupka.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 41 | DIC | Pogosjan i Bagdasarjan protiv Jermenije

Presuda je povezana sa rešenjem Rev 627/2020 od 07.02.2020. Vrhovnog kasacionog suda, kojim se odbacuje kao nedozvolјena revizija predlagača izjavlјena protiv rešenja Višeg suda u Leskovcu Ržg 216/19 od 22.11.2019. godine.

Rešenjem Višeg suda u Leskovcu Ržg 216/19 od 22.11.2019. godine, odbijena je žalba punomoćnika predlagača izjavlјena protiv rešenja Osnovnog suda u Leskovcu R4 I 109/19 od 09.09.2019. godine, kojim je odbijen prigovor predlagača za ubrzanje postupka, zbog povrede prava na suđenje u razumnom roku u predmetu tog suda I 7838/10, kao neosnovan.
Protiv navedenog rešenja, predlagač je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešnog i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava, s tim što je predložila da se revizija smatra izuzetno dozvolјenom, u skladu sa odredbom član 404. ZPP.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde

Član 41 | DIC | Stojanović protiv Hrvatske

Presuda je povezana sa rešenjem Rev 3050/2019 od 18.09.2019. godine godine, Vrhovnog kasacionog suda, kojim se odbacuje revizija tužene izjavlјena protiv presude Višeg suda u Vranju Gž 1751/18 od 13.11.2018. godine i odbija kao neosnovan zahtev tužioca za naknadu troškova odgovora na reviziju.

Presudom Osnovnog suda u Vranju Prr1 22/17 od 09.02.2018. godine, obavezana je tužena da tužiocu plati na ime naknade imovinske štete izazvane povredom prava na suđenje u razumnom roku u predmetu Opštinskog suda u Vranju
I br. 1012/09 (ranije I. br. 850/05) iznose sa zateznom kamatom od dospeća pa do isplate bliže navedene u izreci pod 1. Tužana je obavezana da tužiocu na ime troškova parničnog postupka plati iznos od 24.000,00 dinara.
Viši sud u Vranju je presudom Gž 1751/18 od 13.11.2018. godine odbio kao neosnovanu žalbu tužene i potvrdio presudu Osnovnog suda u Vranju Prr1 22/17 od 09.02.2018. godine. Odbijen je zahtev tužene za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Rešenje je dostupno u javnoj bazi sudske prakse ovde