KIPS DOO i Drekalović protiv Crne Gore

  EVROPSKI SUD ZA LJUDSKA PRAVA 

DRUGO ODJELJENJE

PREDMET KIPS DOO I DREKALOVIĆ protiv CRNE GORE

(Predstavka br. 28766/06)

PRESUDA

(Meritum)

  STRAZBUR

26. jun 2018. godine

Ova presuda će postati pravosnažna pod okolnostima predviđenim članom 44 stav 2 Konvencije. Može biti predmet redakcijske izmjene.

U predmetu KIPS DOO i Drekalović protiv Crne Gore, Evropski sud za ljudska prava (drugo Odjeljenje), na zasijedanju Vijeća u sastavu:

Robert Spano, predsjednik,
Paul Lemmens,
Ledi Bianku,
Nebojša Vučinić,
Valeriu Griţco,
Jon Fridrik Kjølbro,
Stéphanie Mourou-Vikström, sudije,
i Stanley Naismith, registrar Odjeljenja,

Nakon vijećanja na sjednici zatvorenoj za javnost održanoj 5. juna 2018. godine, donosi sledeću presudu, koja je usvojena tog dana:

POSTUPAK

1. Predmet je pokrenut predstavkom (br. 28766/06) protiv Crne Gore, koju su Sudu, na osnovu člana 34 Konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda (u daljem tekstu “Konvencija”) podnijeli KIPS DOO, kompanija sa sjedištem u Crnoj Gori (u daljem tekstu “prvi podnosilac predstavke”) i g-din Risto Drekalović, državljanin Crne Gore, (u daljem tekstu “drugi podnosilac predstavke”) 16. jula godine.
2. Podnosioce predstavke je zastupao g-din P. Savić, advokat iz Beograda, Srbija. Vladu Crne Gore (u daljem tekstu “Vlada”) je zastupala njihova zastupnica, g-đa V. Pavličić.
3. Podnosioci predstavke su se žalili, konkretno, na dužinu trajanja upravnih i izvršnih postupaka, nedostatak pravnog lijeka u tom pogledu i povredu njihovih imovinskih prava.
4. Dana 14. decembra 2016. godine ove žalbe su komunicirane Vladi. Ostatak predstavke je proglašen neprihvatljivim na osnovu Pravila 54 stav 3 Poslovnika Suda.

ČINJENICE

I OKOLNOSTI PREDMETA 

5. Prvi podnosilac predstavke je osnovan 1990. godine sa sjedištem u Podgorici. Drugi podnosilac predstavke je rođen 1952. godine i živi u Podgorici. Drugi podnosilac predstavke je osnivač, izvršni direktor i vlasnik 99,2698% akcija prvog podnosioca  predstavke. Vlasnici ostalih  0,7302% su supruga i sin drugog podnosioca predstavke.

 A.   Osnovne informacije 

6. Dana 3. avgusta i 11. novembra 1998. godine prvi podnosilac predstavke je zaključio dva ugovora sa Društvenim fondom za građevinsko zemljište, poslovni prostor i puteve Podgorica. Na osnovu prvog ugovora prvi podnosilac je ostvario pravo korišćenja na četiri parcele građevinskog zemljišta ukupne površine 11,443 m2 na kojem je planirao da gradi shopping centar i poslovnu zgradu. Drugim ugovorom je utvrđena naknada za uređenje građevinskog zemljišta. Neodređenog datuma nakon toga, četiri parcele su objedinjene u jednu i označene brojem 2090/1036. Na osnovu članova 419 i 420 Zakona o svojinsko-pravnim odnosima iz godine (vidjeti donji stav 61) prvi podnosilac je postao vlasnik predmetnog zemljišta 9. decembra 2011. godine.
7. Dana 15. aprila 2005. godine Uprava za nekretnine je donijela odluku na osnovu koje je podijelila katastarsku parcelu br. 2090/1036 na dvije, od kojih je jedna zadržala broj 2090/1036 i imala je 11,365 m2, i drugu koja je bila registrovana pod brojem 2090/1220 i koja je imala 77 m2.
8. Dana 3. marta 2016. godine, katastarska parcela br. 2090/1036 je dalje podijeljena na dvije, pri čemu je manji dio od 44 m2 postao katastarska parcela br. 2090/1581. Veći dio je zadržao broj 2090/1036 i iznosio je 11,321 m2.

 B.   Detaljni urbanistički plan i njegove izmjene

9. Neodređenog datuma 2004. godine, plan prvog podnosioca predstavke za shopping centar i poslovnu zgradu je ucrtan u Detaljni urbanistički plan (u daljem tekstu “DUP”).
10. Decembra 2004. godine, DUP za relevantnu oblast je izmijenjen, a jedna od tih izmjena je bila da se katastarska parcela br. 2090/1036 i susjedna parcela od 1,557 m2, koja je bila vlasništvo Opštine, sjedine u jednu urbanističku parcelu.
11. Dana 6. juna godine, predsjednik Opštine je odlučio da se sprovedu dalje izmjene postojećeg DUP-a, koja odluka je stupila na snagu 7. jula godine. Gradnja u toj oblasti je na osnovu toga zabranjena u trajanju od narednih 90 dana, osim u slučajevima onih investitora koji su već pribavili građevinsku dozvolu prije donošenja ove odluke.
12. Dana 6. oktobra 2005. godine donijeta je druga odluka, kojom je predviđeno da će se DUP izmijeniti u roku 90 dana i izgradnja je dalje zabranjena do usvajanja novog DUP-a, u roku od najviše jedne godine. Zabrana se nije primjenjivala na investitore kojima je već bila izdata građevinska dozvola. Ova odluka je stupila na snagu 14. oktobra 2005. godine.
13. Dana 20. januara 2006. godine donijeta je nova odluka o izmjeni DUP-a, kojom su ukinute prethodne dvije odluke. Po svom sadržaju, odgovarala je odluci od 6. oktobra 2005. godine. Stupila je na snagu 23. januara 2006.godine.
14. Dana 21. jula godine, usvojen je novi DUP; stupio je na snagu 29 jula godine. Time je susjedna parcela koja je prethodno bila sjedinjena sa parcelom br. 2090/1036 očigledno podijeljena na tri parcele: dva dijela su postala djelovi novo-formirane urbanističke parcele a treći dio je ostao pripojen parceli podnosioca predstavke i izgleda da je bila dio saobraćajnice. Takođe izgleda da je na ovoj urbanističkoj parceli DUP-om planirana izgradnja dvije zgrade umjesto shopping centra koji je planirao prvi podnosilac predstavke.
15. Dana 28. jula godine donijeta je nova odluka o izmjeni DUP-a.
16. Dana 16. maja godine DUP je ponovo izmijenjen, očigledno obezbjeđujući izgradnju zgrada istih kao one koje su tamo prvobitno planirali podnosioci predstavke.

C.   “Dokompletiranje” urbanističke parcele

17. Nakon izmjena DUP-a u decembru 2004. godine (vidjeti gornji stav 10), 25. januara 2005. godine prvi podnosilac predstavke se obratio Direkciji za imovinu Opštine Podgorica (u daljem tekstu “Direkcija”). Zatražio je da “dokompletira” urbanističku parcelu, to jest da kupi susjednu katastarsku parcelu koja je pripojena njegovom zemljištu, čime bi formirao jednu urbanističku parcelu; kako nije dobio odgovor, obnovio je svoj zahtjev 23. maja godine i 2. avgusta 2005. godine.
18. Dana 27. januara 2005. godine Sekretarijat za prostorno planiranje Opštine Podgorica je izdao urbanističko tehničke uslove u kojima je navedeno da je parcela 2090/1036 bila manja nego predmetna urbanistička parcela i da je potrebno izvršiti njeno “dokompletiranje”.
19. Dana 23. februara 2005. godine, Ministarstvo zaštite životne sredine i prostornog planiranja (u daljem tekstu “Ministarstvo”) dodijelilo je prvom podnosiocu predstavke lokaciju za izgradnju poslovnog objekta na parceli br. 2090/1036, u skladu sa DUP-om iz godine. U odluci je precizirano da su urbanističko tehnički uslovi od 27. januara 2005. godine sastavni dio ove odluke.
20. Dana 15. avgusta 2005. godine prvi podnosilac predstavke je uložio žalbu, jer nije dobio odgovor od Direkcije. Istog dana, Direkcija je obavijestila prvog podnosioca predstavke da se ne može izvršiti dokompltiranje parcele jer je revizija DUP-a bila u toku u tom periodu, što je značilo “ponovno urbanističko razmatranje oblasti”.
21. Do aprila 2017. godine bilo je najmanje sedam vraćanja na ponovno odlučivanje, ili od strane Glavnog administratora opštine ili od strane Upravnog suda.
22. Tokom ovih postupaka, septembra 2016. godine Direkcija je poslala upit Upravi za nekretnine da li se ista urbanistička parcela, koja je postojala u vrijeme kada je prvi podnosilac predstavke podnio zahtjev za dokompletiranje, može ponovo fomirati. Dana 23. septembra 2016. godine Uprava za nekretnine je odgovorila da je veličina navedene parcele u međuvremenu izmijenjena i da nije bilo osnova za ponovno formiranje urbanističke parcele kakva je nekada bila.
23. Dana 6. aprila 2017. godine Direkcija je ponovo odbila zahtjev prvog podnosioca predstavke. Dana 19. maja 2017. godine Glavni administrator je potvrdio ovu odluku, smatrajući da zbog izmjena planske dokumentacije dokompletiranje navedene parcele ne može biti izvršeno, te da je s toga zahtjev prvog podnosioca predstavke pravilno odbijen. Dana 23 juna 2017. godine prvi podnosilac predstavke je pokrenuo upravni spor pred Upravnim sudom, koji je, izgleda, još uvijek u toku.

 D.    Obračun naknade za uređivanje građevinskog zemljišta

1. Upravni postupci

24. Dana 11. jula godine prvi podnosilac predstavke je podnio zahtjev Agenciji za izgradnju i razvoj Podgorice (u daljem tekstu “Agencija”), pravnom nasljedniku Društvenog fonda za građevinsko zemljište, da obračuna konačan iznos naknade za uređenje građevinskog zemljišta za urbanističku parcelu br. 2090/1036.
25. Dana 20. jula godine Agencija je odgovorila da obračun ne može biti izvršen zbog zabrane gradnje.
26. Dana 26. jula i 6. septembra 2005. godine prvi podnosilac predstavke je uputio urgenciju Agenciji da izvrši neophodni obračun,  tvrdeći da se zabrana odnosi samo na gradnju ali ne i na obračun naknade.
27. Dana 13. septembra 2005. godine prvi podnosilac predstavke je napravio sopstvenu procjenu naknade za uređenje građeviskog zemljišta u iznosu od 131.324,65 eura i izvršio Uplata mu je vraćena narednog dana jer je bila uplaćena “bez osnova”.
28. Tokom postupaka podnosilac predstavke je u nekoliko navrata ponovio svoj zahtjev Agenciji, uključujući i period između i 14. oktobra 2005. godine, tvrdeći da je zabrana gradnje kao osnov za odbijanje nezakonit i/ili da zabrana u relevantnom periodu nije bila na snazi.
29. Do 1. decembra 2005. godine Agencija je odbila zahtjev podnosioca predstavke najmanje četiri puta na osnovu toga što je gradnja zabranjena u skladu sa odlukom o izmjeni DUP-a od juna 2005. godine ili sa odlukom od 6. oktobra 2005. godine. Agencija je takođe tvrdila da se obračun ne može izvršiti s obzirom da prvi podnosilac predstavke nema građevinsku dozvolu.
30. Dana 1. decembra 2005. godine drugostepeni organ je odbacio žalbu prvog podnosioca predstavke na osnovu toga što to nije bilo predmet upravnog postupka. Prvi podnosilac predstavke je u vezi sa ovim pokrenuo upravni spor pred Upravnim sudom, ali je na osnovu mišljenja drugostepenog organa povukao taj zahtjev i umjesto toga nastavio postupak pred Privrednim sudom. 

2. Sudski postupci

31. Dana 16. septembra 2005. godine prvi podnosilac predstavke je pokrenuo postupak pred Privrednim sudom u Podgorici protiv Agencije zbog odbijanja da obračuna naknadu za uređenje građevinskog zemljišta.
32. Dana 7. aprila 2006. godine Privredni sud je presudio u korist prvog podnosioca predstavke i naložio Agenciji da obračuna naknadu. Ovaj sud je u konkretnom smatrao da je prva odluka o izmjeni DUP-a, kojom je zabranjena gradnja, stupila na snagu 7. jula i prestala da važi 5. oktobra 2005. godine, dok je sledeća odluka stupila na snagu 14. oktobra 2005. godine. Shodno tome, nije bilo zabrane gradnje prije 7. jula godine i u periodu od 5. do 14. oktobra 2005. godine, kada je prvi podnosilac predstavke tražio obračun naknade za uređenje građevinskog zemljišta i kada je Agencija bila u obavezi da izvrši obračun. Sud je takođe primijetio da obrazloženje Agencije za odbijanje zahtjeva prvog podnosioca predstavke, naročito da “obračun ne može biti izvršen jer prvi podnosilac predstavke nema građevinsku dozvolu” nije bilo logično, s obzirom da je obračun naknade preduslov za dobijanje građevinske dozvole.
33. Apelacioni sud i Vrhovni sud su potvrdili prethodnu odluku 18. aprila i 29. decembra 2008. godine. Vrhovni sud je utvrdio, inter alia, da je prvom podnosiocu predstavke dodijeljena lokacija za gradnju od strane nadležnog Ministarstva prije donošenja odluke o izmjeni DUP-a kao i da odluka o izmjeni DUP-a ne može da utiče na investitore kojima je već dodijeljena lokacija.
34. Dana 6. avgusta 2008. godine Agencija je izvršila obračun naknade. Predviđeno je da se sa prvim podnosiocem predstavke sklopi novi ugovor u kojem je navedeno da je na osnovu ugovora iz godine podnosilac predstavke već platio određeni iznos, a da ostatak koji treba da bude plaćen iznosi 269.309,83 eura.
35. Dana 13. oktobra 2008. godine, na zahtjev prvog podnosioca predstavke, Privredni sud je izdao nalog za izvršenje kojim je predviđeno da Agencija treba da izvrši obračun u roku od 30 dana ili će platiti kaznu u iznosu od 550, 00 eura, i moraće da obračuna naknadu u narednih 15 dana.
36. Dana 20. oktobra 2008. godine prvi podnosilac predstavke je dobio gore navedeni obračun od Agencije. Dana 22. oktobra 2008. godine je zahtijevao da se ugovorom jasno navede u skladu sa kojim DUP-om će se vršiti gradnja.
37. Dana 27. oktobra 2008. godine Agencija je odgovorila da je zahtjev prvog podnosioca predstavke van nadležnosti Agencije i da prvi podnosilac predstavke u tom smislu treba da se obrati organima nadležnim za prostorno planiranje. Dana 28. oktobra 2008. godine Agencija je obavijestila Privredni sud da je postupila u skladu sa presudom i rješenjem o izvršenju.
38. Dana 10. novembra 2008. godine prvi podnosilac predstavke je obavijestio Privredni sud da ne smatra da je predmetna presuda izvršena jer je imao “ozbiljne primjedbe” na dokumenta koja mu je Agencija dostavila, te da ih s toga nije ni potpisao.
39. Dana 16. februara 2009. godine Agencija je obavijestila Privredni sud da prvi podnosilac predstavke nije imao primjedbe na sami obračun, i naveo da nijednom zakonskom odredbom nije predviđena obaveza ili mogućnost da prvi podnosilac predstavke potpiše obračun.

E.   Postupci za građevinsku dozvolu

1. Prvi postupak

40. Dana 8. jula godine prvi podnosilac predstavke je tražio od Ministarstva građevinsku dozvolu za shopping centar.
41. Dana 26. jula godine prvi podnosilac predstavke je obavijestio Ministarstvo da je Agencija odbila da izvrši obračun naknade i zatražio od Ministarstva da urgira da Agencija to uradi. Dana 12. Avgusta 2005. godine Ministarstvo je odgovorilo da nije nadležno nad pitanjima koja se tiču obračuna naknade.
42. Dana 14. septembra 2005. godine prvi podnosilac predstavke je obavijestio Ministarstvo da je sam izvršio obračun i izvršio uplatu (vidjeti gornji stav 27).
43. Dana 23. septembra 2005. godine Ministarstvo je odbilo zahtjev prvog podnosioca predstavke na osnovu toga što nije platio naknadu za uređenje zemljišta niti izvršio dokompletiranje urbanističke parcele u skladu sa urbanističko tehničkim uslovima.
44. Dana 18. novembra 2005. godine prvi podnosilac predstavke je pokrenuo upravni spor pred Upravnim sudom. Naveo je, inter alia, da je zahtjev za kupovinom susjedne parcele dodatno uveden i da nije bio neophodan, s obzirom da je shopping centar u potpunosti predviđen da bude na parceli br. 2090/1036. Takođe je tvrdio da je odbijanje obračuna naknade za uređenje građevinskog zemljišta bez osnova jer se zabrana odnosila samo na izgradnju, a ne i na obračun troškova, kao i da je to bila namjerna opstrukcija.
45. Dana 29. decembra 2005. godine Upravni sud je odbio zahtjev prvog podnosioca predstavke na osnovu toga što nije bilo ugovora između prvog podnosioca predstavke i Agencije koji se ticao naknade za uređenje građevinskog zemljišta, da prvi podnosilac predstavke nije podnio sve potrebne dokaze predviđene zakonskim odredbama kako bi dobio građevinsku dozvolu, kao i da nije pribavio susjednu parcelu kako je to predviđeno urbanističko tehničkim uslovima. Ovaj sud nije razmatrao eksplicitne navode podnosioca predstavke da su navedeni zahtjevi nezakoniti i/ili nepotpuni.
46. Neodređenog datuma nakon toga, prvi podnosilac predstavke je podnio reviziju Vrhovnom sudu tvrdeći da je postojao ugovor između njega i Agencije koji je zaključen 1998. godine. Takođe je tvrdio da su ga sudovi okrivili za neplaćanje troškova i dokompletiranje parcele, iako je on uradio sve što je mogao da postupi u skladu sa ovim zahtjevima, i žalio se na nezakonito odbijanje predmetnih državnih organa da sarađuju u ovim stvarima.
47. Dana 2. marta 2006. godine Vrhovni sud je potvrdio prethodnu odluku, smatrajući da prvi podnosilac predstavke zaista nije podnio dokaz da je platio naknadu za uređenje građevinskog zemljišta i dokompletirao urbanističku parcelu kako je traženo.

2. Drugi postupak

48. Dana 29. avgusta 2014. godine, nakon izmjene DUP-a u 2013. godini, prvi podnosilac predstavke je tražio izdavanje građevinske dozvole za izgradnju objekta centralnih djelatnosti. Dana 27. jula godine, nakon pet vraćanja na ponovno postupanje, postupak je još uvijek bio u toku.

F.   Postupci pred Ustavnim sudom

49. U periodu između avgusta 2005. godine i 20. septembra 2006. godine prvi podnosilac predstavke je podnio tri inicijative Ustavnom sudu za ocjenu ustavnosti i zakonitosti odluka o izmjenama DUP-a koje su donijete 6. juna 2005. godine, 20. januara i 21. jula 2006. godine.
50. Dana 30. januara 2006. godine Ustavni sud je obustavio postupak po prvoj inicijativi jer osporena odluka od 6. juna godine nije više bila na snazi.
51. Dana 6. decembra 2006. godine i 27. juna godine Ustavni sud je odbacio druge dvije inicijative.

 G.   Ostale značajne činjenice

52. DUP u predmetnoj oblasti je bio predmet izmjena 1990. godine, 1996. godine, 1997. godine, 1999. godine (izmjene 1999. godine su izvršene na osnovu zahtjeva podnosioca predstavke u tom smislu), 2002. godine (stupile na snagu 2003. godine), 2004. godine (stupile na snagu 2005. godine), 2006. godine, 2010. godine i 2013. godine. Namjena zemljišta se takođe mijenjala tokom vremena, od “sportske i rekreativne” do “centralnih djelatnosti”.
53. U periodu od 8. februara do jula 2005. godine prvi podnosilac predstavke je pribavio brojne dozvole koje su se odnosile na planiranu izgradnju shopping centra (elektro-energetsku, vodosnabdijevanje, sanitetsku, geo-mehaničku, urbanističku, kao i dozvole koje se tiču bezbjednosti od požara, zaštite životne sredine, bezbjednost radnog mjesta, saobraćaj, itd.).
54. U periodu od januara do avgusta 2005. godine podnijeta su najmanje četiri zahtjeva drugih lica u vezi sa zemljištem u odnosu na koje se DUP mijenjao (od kojih su tri takođe bili za dokompletiranje relevantne parcele). U sva četiri slučaja podnosioci zahtjeva su bili obaviješteni da se ne mogu ispuniti njihovi zahtjevi zbog toga što su u toku izmjene DUP-a.
55. Dana 14. avgusta 2006. godine Ministarstvo je poslalo dopis predsjednicima svih Opština. U dopisu je navedeno, u suštini, da su “određene jedinice lokane uprave” tumačile član 33 Zakona o planiranju i uređenju prostora (vidjeti donji stav 69), kojim je predviđena mogućnost zabrane gradnje kada je to odgovarajuće, na način koji nije bio usklađen sa sadržajem, suštinom i značenjem ovih odredbi. Ministarstvo je dalje objasnilo da se odluka o ‘zabrani gradnje’ odnosila isključivo na zabranu o donošenju odluke o dodjeli lokacije, kao dokumenta na osnovu kojeg se izdaje građevinska dozvola, i da u slučaju kada je odluka o dodjeli lokacije donijeta prije zabrane gradnje, nadležni organ je u obavezi da izda građevinsku dozvolu investitoru, pod uslovom da su ispunjeni uslovi predviđeni članom 34 Zakona o izgradnji objekata, bez obzira na to da li je na snazi zabrana gradnje u relevantnoj oblasti.
56. U periodu od 1. avgusta do 8. decembra 2006. godine, prvom podnosiocu predstavke je dodijeljena lokacija i izdati uslovi za urbanističko planiranje za izgradnju skladišta u drugom dijelu Podgorice. Takođe je pribavio druge relevantne saglasnosti (u vezi vodosnabdijevanja, struje, zaštite od požara, saobraćaja, ekologije, sanitetsku, itd.) i urbanističku saglasnost Ministarstva za tehničku dokumentaciju. Dana 28. decembra 2006. godine zaključio je ugovor sa Agencijom u vezi naknade, a 10. januara 2007. godine dobio je građevinsku dozvolu za tu Do 17. decembra 2007. godine izgradio je skladište i dobio upotrebnu dozvolu.
57. Dana 27. avgusta 2015. godine, nakon predloga prvog podnosioca predstavke u tom smislu, održan je sastanak između predstavnika prvog podnosioca predstavke i Agencije. Agencija se obavezala da izvrši pregled podnesaka prvog podnosioca predstavke u odnosu na urbanističku parcelu br. 2090/1036, uključujući i onu da mu nije bilo omogućeno da ispoštuje sve obaveze. Ipak, izgleda da prvi podnosilac predstavke nikada nije dobio bilo kakav odgovor od

II PRELEVANTNO DOMAĆE PRAVO 

A.     Ustav Crne Gore iz 2007. godine (objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 1/07)

58. Ovaj Ustav je stupio na snagu 22. oktobra 2007. godine. Članom 149 ovog Ustava je predviđeno da će Ustavni sud odlučivati o ustavnoj  žalbi zbog povrede ljudskih prava ili sloboda zagarantovanih Ustavom, nakon iscrpljivanja svih ostalih djelotvornih pravnih ljekova. 

B.    Zakon o Ustavnom sudu Crne Gore iz 2008. godine (objavljen u “Sl. listu Crne Gore” br. 64/08)

59. Ovaj Zakon je stupio na snagu u novembru 2008. godine. Članovima 48-59 su predviđeni detalji u vezi procesuiranja ustavnih žalbi. 

C.    Zakon o Ustavnom sudu Crne Gore iz 2015. godine (objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 11/15)

60. Ovaj Zakon je stupio na snagu 20. marta 2015. godine, čime je stavljen van snage Zakon o Ustavnom sudu iz godine. Članovima 38 i 68-78 su predviđeni detalji koji se tiču procesuiranja ustavnih žalbi.

D.   Zakon o svojinsko-pravnim odnosima iz 2009. godine (objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 019/09) 

61. Članovima 419 i 420, uzetim skupa, predviđa se, inter alia, da će korisnici društvenog, kasnije državnog zemljišta, postati njegovi vlasnici a Uprava za nekretnine će, u skladu sa tim, napraviti izmjene upisa u katastru nepokretnosti.
62. Ovaj zakon je stupio na snagu 21. marta 2009. godine. 

E.   Zakon o građevinskom zemljištu (objavljen u “Sl. listu Republike Crne Gore”, br. 55/00)

63. Članom 10 je predviđeno, inter alia, da se prije privođenja namjeni građevinskog zemljišta, obrazuju urbanističke
64. Članom 17 je predviđeno da naknadu za uređivanje građevinskog zemljišta plaća investitor izgradnje objekta. Jedinica lokalne samouprave uređuje mjerila za ugovaranje visine naknade za uređivanje građevinskog zemljišta.
65. Članom 18 je predviđeno da jedinica lokalne samouprave i investitor izgradnje objekta ugovorom uređuju međusobne odnose u pogledu uređivanja građevinskog zemljišta i plaćanja naknade za uređivanje građevinskog zemljišta.
66. Članom 22 je predviđeno da je korisnik gradskog građevinskog zemljišta dužan da trpi promjene granica urbanističke parcele. 

F.   Zakon o izgradnji objekata (objavljen u “Sl. listu Republike Crne Gore”, br. 55/00 i “Sl. listu Crne Gore” 40/08) 

67. Članom 34 je određeno, inter alia, koji dokumenti treba da budu podnešeni kako bi se izdala građevinska dozvola, a jedan od njih je dokaz da je plaćena naknada za uređenje gradskog građevinskog zemljišta. Dokaz o kompletiranju parcele nije među zakonom potrebnim dokumentima

 G.    Zakon o planiranju i uređenju prostora (objavljen u “Sl. listu Republike Crne Gore”, br. 28/05) 

68. Članom 26 je definisan detaljni urbanistički plan i njegov sadržaj.
69. Članom 33 je predviđeno da odluka o DUP-u može, kada je to potrebno, takođe da predvidi zabranu izgradnje, koja može trajati najduže jednu godinu
70. Ovaj zakon je stupio na snagu 13. maja 2005 godine. 

H.    Zakon o uređenju prostora i izgradnji objekata (objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11, 35/13, 39/13 i 33/14)

71. Članovima 58 i 59 je predviđeno da urbanističke parcele obuhvataju jednu ili više katastarskih parcela ili njihovih djelova, kao i da su vlasnici katastarskih parcela dužni da trpe promjene granica urbanističke parcele.
72. Članom 66 je predviđeno, inter alia, da investitor plaća naknadu za komunalno opremanje građevinskog zemljišta. Uslove, način, rokove i postupak plaćanja ove naknade propisuje lokalna samouprava, uz prethodnu saglasnost Vlade.
73. Članom 93 je propisana dokumentacija na osnovu koje se izdaje građevinska dozvola, a jedan od dokumenata je plaćena naknada za komunalno opremanje. Kompletiranje relevantne parcele se ne pominje među ovom dokumentacijom
74. Ovaj zakon je stupio na snagu 30. avgusta 2008. godine i time stavio van snage prethodna tri zakona. Bio je na snazi do 14. oktobra 2017. godine, kada je stavljen van snage stupanjem na snagu Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata (objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 64/17).

I.  Zakon o obligacionim odnosima iz 1978. godine (objavljen u “Sl. listu Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije”, br. 29/78, 39/85, 45/89, 57/89 i “Sl. listu Savezne Republike Jugoslavije” br. 31/93) 

75. Članovima 154 i 155 su predviđeni različiti osnovi za traženje građanske naknade, uključujući materijalnu i nematerijalnu štetu.
76. Članom 172 (1) je predviđeno da je pravno lice, uključujući i državu, odgovorno za bilo koju štetu koju nanese neki “njegov organ”.

 J. Zakon o obligacionim odnosima iz 2008. Godine (objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 47/08 i 04/11) 

77. Ovaj zakon je stupio na snagu 15. avgusta 2008. godine, i time je stavljen van snage Zakon o obligacionim odnosima iz Ipak, članovi 148, 149 i 166 (1) odgovaraju članovima 154, 155 i 172 (1) prethodnog zakona.

 K.  Zakon o zaštiti prava na suđenje u razumnom roku (objavljen u “Sl. listu Crne Gore”, br. 11/07) 

78. Ovaj Zakon je stupio na snagu 21. decembra 2007. godine. On predviđa, pod određenim okolnostima, mogućnost ubrzanja dugih postupaka putem kontrolnog zahtjeva, kao i mogućnost da se dodijeli naknada na osnovu tužbe za pravično zadovoljnenje.

 L.  Zakon o parničnom postupku (objavljen u “Sl. listu Republike Crne Gore”, br. 22/04, 28/05 i 76/06, i “Sl. listu Crne Gore” br. 73/10, 47/15, 48/15, 51/17, i 75/17)

79. Članom 352 je predviđeno, inter alia, da presuda postaje pravosnažna kada se ne može više osporavati žalbom. Članom 455 je predviđeno da će se Zakon o parničnom postupku primjenjivati u privrednim sporovima.

 PRAVO

I NAVODNA POVREDA ČLANOVA 6 I 13 KONVENCIJE I ČLANA 1 PROTOKOLA 1 UZ KONVENCIJU 

80. Podnosioci predstavke su se žalili na osnovu članova 6, 8 i 13 Konvencije i člana 1 Protokola 1, zbog miješanja u njihova imovinska prava, a naročito zbog toga što im nije izdata građevinska dozvola za shopping centar u prvom nizu postupaka. Takođe su se žalili na: (a) dužinu trajanja upravnih postupaka za dokompletiranje urbanističke parcele (vidjeti gornje stavove 17-23) i nedostatak djelotvornog pravnog lijeka u tom smislu, i (b) dužinu trajanja izvršnih postupaka na osnovu presude Privrednog suda od 7. aprila 2006. godine (vidjeti gornje stavove 31-39) i nedostatak djelotvornog pravnog lijeka u tom smislu.
81. Sud ponavlja da žalbe sadrže dva elementa: činjenične navode i pravne argumente. Na osnovu principa jura novit curia Sud nije obavezan pravnim osnovima koje je naveo podnosilac predstavke na osnovu Konvencije i Protokola uz nju i ima ovlašćenja da odluči o pravnoj karakterizaciji koju će dodijeliti žalbenim činjenicama ispitujući ih na osnovu članova ili odredbi Konvencije koji su različiti od onih na koje se poziva podnosilac predstavke (vidjeti Radomilja i drugi protiv Hrvatske [VV], br. 37685/10 i 22768/12, stav 126, ECHR 2018). Sud smatra da žalbe u konkretnom predmetu treba da budu ispitivane na osnovu članova 6 i 13 Konvencije i člana 1 Protokola 1 uz nju. Relevantni članovi glase kako slijedi:

 Član 6

“Prilikom odlučivanja o njegovim pravima i obavezama ... svako ima pravo na ... raspravu u razumnom roku pred ... sudom ...”

Član 13

“Svako kome su povrijeđena prava i slobode predviđene ovom Konvencijom ima pravo na djelotvoran pravni lijek pred nacionalnim vlastima, bez obzira jesu  li povredu izvršila lica koja su postupala u službenom svojstvu.”

Član 1 Protokola 1

“Svako fizičko i pravno lice ima pravo na neometano uživanje svoje imovine. Niko ne može biti lišen svoje imovine, osim u javnom interesu i pod uslovima predviđenim zakonom i opštim načelima međunarodnog prava.

Prethodne odredbe, međutim, ni na koji način ne utiču na pravo države da primjenjuje zakone koje smatra potrebnim da bi kontrolisala korišćenje imovine u skladu sa opštim interesima ili da bi obezbijedila naplatu poreza ili drugih dažbina ili kazni.”

82. Vlada je osporila žalbe podnosilaca predstavke.

 A.     Prihvatljivost

1. Kompatibilnost ratione personae (u odnosu na sve žalbe)

83. Vlada je tvrdila da predstavka nije ratione personae kompatibilna sa Konvencijom u odnosu na drugog podnosioca predstavke i pozvala se na presudu u predmetu Agrotexim i drugi protiv Grčke, od 24. oktobra 1995. godine, stavovi 59-72, Serija A br. 330-A. Konkretno, akcionari kompanije ne mogu tvrditi da su žrtve navodnih povreda prava kompanije, osim u izuzetnim okolnostima, na primjer, kada sama kompanija ne može tražiti zaštitu sopstvenih prava. Kako u konkretnom predmetu to nije bio slučaj, to nije bilo razloga da se odstupa od stavova zauzetih u presudi Agrotexim.
84. Podnosioci predstavke su osporili primjedbe Vlade.
85. Sud ponavlja da su relevantni principi sa ovim u vezi iznijeti, na primjer, u predmetu Ankarcrona protiv Švedske (odl.), br. 35178/97, 27. jun 2000. godine/
86. Vraćajući se na konkretan predmet, Sud primjećuje da je drugi podnosilac predstavke vlasnik više od 99% prvog podnosioca predstavke. Posljedično, a suprotno situaciji koja je bila, na primjer, u predmetu Agrotexim i drugi (gore citirana, stav 65, gdje su kompanije podnosioci predstavke posjedovali samo oko polovine akcija predmetne kompanije), nema opasnosti od različitih mišljenja među akcionarima ili između akcionara i odbora direktora u vezi stvarnosti povreda prava koja su zaštićena Konvencijom i Protokolima uz nju ili u vezi najpodobnijeg načina da se reaguje na takve povrede (vidjeti Ankarcrona (odl.), gore citirana).
87. Uzimajući u obzir odsustvo konkurentnih interesa koji bi prouzrokovali poteškoće, i u svijetlu okolnosti predmeta u cjelini, Sud smatra da su podnosioci predstavke blisko identifikovani jedan sa drugim da bi bilo izvještačeno praviti razlike među njima u tom smislu i da, iako je strana u domaćim postupcima bio samo prvi podnosilac predstavke, drugi podnosilac predstavke takođe može razumno tvrditi da je žrtva u smislu člana 34 Konvencije (vidjeti Vujović i Lipa D.O.O. protiv Crne Gore, br. 18912/15, stavovi 29-30, 20. februar 2018. godine; Kin-Stib i Majkić protiv Srbije, br. 12312/05, stav 74, 20. april 2010. godine; Eugenia Michaelidou Developments Ltd i Michael Tymvios protiv Turske, 16163/90, stav 21, 31 jul 2003. godine; i Ankarcrona, gore citirana). Na osnovu toga, primjedbe Vlade u ovom smislu moraju biti odbijene.

2. Kompatibilnost ratione materiae (u odnosu na žalbu na osnovu člana 1 Protokola 1)

88. Vlada je tvrdila da prvi podnosilac predstavke nije platio naknadu Agenciji, i da time nije ispunio zakonske zahtjeve za dobijanje građevinske dozvole. S toga, nije mogao imati legitimna očekivanja da je dobije, što žalbu na osnovu člana 1 Protokola 1 čini nekompatibilnom ratione materiae.
89. Podnosioci predstavke su tvrdili da su imali legitimna očekivanja da dobiju građevinsku dozvolu jer su bili voljni i da kupe susjednu parcelu i da plate predmetne naknade. Ipak, zbog opstrukcija državnih organa nijesu bili u mogućnosti.
90. Sud primjećuje da su podnosioci predstavke bili jedini korisnici a kasnije i jedini vlasnici zemljišta koje je predmet ovog slučaja i koje bez sumnje predstavlja posjed u smislu Konvencije. Takođe ponavlja da se odbijanje da se izda građevinska dozvola mora posmatrati kao miješanje u prava podnosioca predstavke na mirno uživanje imovine, na osnovu čega je primjenjiv član 1 Protokola 1 (vidjeti Lay Lay Company Limited protiv Malte, br. 30633/11, stavovi 81-82, 23. jul 2013. godine i izvori tamo citirani). U svakom slučaju, dok nije odlučeno da će se DUP izmijeniti, podnosioci predstavke su imali najmanje legitimna očekivanja da mogu sprovesti njihov predviđeni razvoj i to se mora posmatrati, u smislu člana 1 Protokola 1, kao sastavni dio predmetne imovine (vidjeti mutatis mutandis, Pine Valley Developments Ltd i drugi protiv Irske, 29. novembar 1991. godine, stav 51 in fine, Serija A br. 222). Na osnovu toga, prigovori Vlade u tom smislu moraju biti odbijeni.

3. Iscrpljivanje domaćih pravnih ljekova (u odnosu na sve žalbe)

91. Vlada je tvrdila da prvi podnosilac predstavke nije iscrpio sve djelotvorne domaće pravne ljekove. U odnosu na žalbe koje se tiču dužine upravnih i izvršnih postupaka nije iskoristio kontrolni zahtjev i tužbu za pravično zadovoljenje koji su predviđeni Zakonom o suđenju u razumnom roku (vidjeti gornji stav 78). Iako je kontrolni zahtjev postao djelotvoran tek od septembra 2013. godine, Vlada je smatrala da je prvi podnosilac predstavke trebao da iskoristi ovaj pravni lijek, naročito u odnosu na postupke za dokompletiranje parcele koji su još uvijek bili u toku. Da ga je iskoristio, takođe je mogao iskoristiti tužbu za pravično zadovoljenje i dobiti naknadu. U svakom slučaju, mogli su iskoristiti ustavnu žalbu.
92. Podnosioci predstavke su osporili primjedbe Vlade, tvrdeći da navedeni pravni ljekovi nijesu postojali u vremenu kada je predstavka podnijeta Sudu.
93. Relevantni principi u ovom smislu su dati,na primjer, u presudi Vučković i drugi protiv Srbije (preliminarne primjedbe) [VV], br. 17153/11 i 29 drugih, stavovi 69-75, 25. mart 2014 godine.
94. Vraćajući se na konkretan predmet, Sud je već utvrdio da je kontrolni zahtjev djelotvoran domaći pravni lijek od 4. septembra 2013. godine i samo u odnosu na predstavke koje su podnijete protiv Crne Gore nakon tog datuma (vidjeti Vukelić protiv Crne Gore, 58258/09, stav 85, 4 jun 2013. godine); tužba za pravično zadovoljenje je djelotvoran domaći pravni lijek od 18. oktobra 2016. godine (vidjeti Vučeljić protiv Crne Gore (odl.), 59129/15, stav 30, 18. oktobar 2016. godine); a ustavna žalba od 20 marta 2015. godine (vidjeti Siništaj i drugi protiv Crne Gore, br. 1451/10 i 2 dr., stav 123, 24. novembar 2015. godine). Iako može biti predmet izuzetaka koji mogu biti opravdani specifičnim okolnostima svakog pojedinačnog predmeta, Sud ponavlja da se djelotvornost konkretnog pravnog lijeka normalno procjenjuje u odnosu na datum kada je predstavka podnijeta  (vidjeti,  na  primjer,  Baumann  protiv  Francuske,  33592/96, stav 47, ECHR 2001-V (izvodi)). Kako ni jedan od navedenih pravnih ljekova nije bio djelotvoran, ili uopšte postojao, u vrijeme kada je konkretna predstavka podnijeta Sudu, podnosioci predstavke nijesu bili u obavezi da ih kasnije iskoriste. Na osnovu toga, prigovori Vlade u ovom smislu moraju biti odbijeni.

4. Zaključak Suda

a. Dužina trajanja izvršnih postupaka i djelotvorni domaći pravni ljekovi u tom pogledu

95. Podnosioci predstavke su se žalili na osnovu člana 6 stav 1 da je dužina trajanja izvršnih postupaka bila Takođe su se žalili na osnovu člana 13 na nedostatak djelotvornog pravnog lijeka u tom smislu.
96. Vlada je osporavala žalbu prvog podnosioca predstavke. Vlada je tvrdila da je izvršni postupak trajao samo 15 dana i da je Agencija postupila u potpunosti u skladu sa presudom Privrednog suda. Činjenica da je prvi podnosilac predstavke odbio da potpiše dodatni ugovor nije bila relevantna, i dodatne izmjene koje je on zahtijevao nijesu bile u nadležnosti Agencije. Stoga, svako dalje odlaganje u tom smislu je krivica prvog podnosioca predstavke.
97. Podnosioci predstavke su odgovorili da u slučaju da je Agencija postupila u skladu sa zakonom, oni bi imali građevinsku dozvolu najkasnije do 8. avgusta 2005. godine i ne bi bilo potrebe za sudskim postupcima koji su uslijedili. Takođe su tvrdili da DUP-om iz godine više nije bila predviđena izgradnja prvobitno planiranog shopping centra a da su na osnovu toga naknadni obračuni obaveza, kao i pravo na pravosnažnu presudu i njeno izvršenje postali besmisleni, što je u suprotnosti sa članom 6 Konvencije.
98. Relevantni kriterijumi za procjenu razumnosti dužine trajanja građanskih postupaka su dati, na primjer, u presudi Satakunnan Markkinapörssi Oy i Satamedia Oy protiv Finske [VV], br. 931/13, stav 209, ECHR 2017 (izvodi), i tamo navedenim izvorima.
99. Vraćajući se na predmetni slučaj, Sud primjećuje da je, nakon postupaka koje je pokrenuo podnosilac predstavke, Privredni sud naložio Agenciji da izvrši obračun relevantne naknade 7. aprila 2006. godine, koja presuda je postala pravosnažna 18. aprila 2008. godine. Do vremena kada je donijeto rješenje o izvršenju, 13. oktobra 2008. godine, Agencija je već postupila u skladu sa presudom Privrednog suda i obračunala naknadu 6. avgusta 2008. godine, što je u roku kraćem od četiri mjeseca od kada je predmetna presuda postala pravosnažna. Stoga, Sud smatra da su žalbe na osnovu člana 6 zbog dužine trajanja izvršnih postupaka očigledno neosnovane i moraju biti odbačene u skladu sa članom 35 stavovi 3 (a) i 4 Konvencije.
100. Kada su u pitanju žalbe podnosilaca predstavke na osnovu člana 13 zbog nedostatka djelotvornog domaćeg pravnog lijeka u ovom smislu, Sud ponavlja da je relevantni član dosljedno tumačen od strane Suda kao odredba koja zahtijeva pravni lijek u domaćem pravu samo u odnosu na žalbe koje se mogu smatrati “razmotrivim” u smislu Konvencije (vidjeti, na primjer, Powell i Rayner protiv Ujedinjenog Kraljevstva, 21. februar 1990. godine, stav 31, Serija A br. 172, i De Tommaso protiv Italije [VV], br. 43395/09, stav 180 in limine, ECHR 2017 (izvodi)). Kriterijumi za uzimanje u obzir žalbe kao “razmotrive” se ne mogu tumačiti drugačije od kriterijuma primjenjivih kada se žalbe proglašavaju “očigledno neosnovanim” (vidjeti Powell i Rayner, gore citirana, stav 31, i Kienast protiv Austrije, br. 23379/94, stav 54, 23. januar 2003. godine).
101. S obzirom da su žalbe podnosilaca predstavke na osnovu člana 6 stav 1 proglašene “očigledno neosnovanim”, Sud smatra da ne mogu biti razmatrane kao “razmotrive” u smislu člana 13. Žalba podnosilaca predstavke na osnovu člana 13 je shodno tome takođe očigledno neosnovana i mora biti odbačena u skladu sa članom 35 stav 3 (a) i 4 Konvencije.

b. Ostale žalbe

102. Sud primjećuje da ostale žalbe, naročito one koje se tiču dužine trajanja upravnih postupaka za dokompletiranje urbanističke parcele, nedostatka djelotvornog domaćeg pravnog lijeka u tom smislu, i imovinska prava podnosilaca predstavke, nijesu očigledno neosnovane u smislu člana 35 stav 3 (a) Konvencije. Dalje primjećuje da nijesu neprihvatljive po bilo kom drugom osnovu. Stoga moraju biti proglašene prihvatljivim. 

B.     Meritum

1. Član 6 stav 1 Konvencije

103. Podnosioci predstavke su se žalili na dužinu trajanja postupaka za dokompletiranje urbanističke parcele br. 2009/1036 (vidjeti gornje stavove 17-23). Oni su poricali da su doprinijeli dužini trajanja postupaka. Konkretno, uradili su sve što su mogli da ubrzaju postupke koji su bili dugi zbog odlaganja u radu državnih organa. Iako je tačno da je nekoliko upravnih i sudskih organa bilo uključeno, razlog za ovo je bilo što je nezakonita radnja jednog organa bila opravdavana nezakonitom radnjom drugog organa, što je zakomplikovalo predmet koji je, u suštini, bio jednostavan.
104. Vlada je tvrdila da ova pitanja treba da budu objedinjena pod članom 1 Protokola 1. Na osnovu člana 1 Protokola 1 Vlada je tvrdila da zbog ponovnog ispitivanja urbanističkog planiranja područja, zahtjev prvog podnosioca predstavke za dokompletiranjem parcele nije mogao biti prihvaćen prije usvajanja novog DUP-a, a DUP je izmijenjen nekoliko puta tokom godina. Novim DUP-om je ponovo definisana sporna urbanistička parcela: dio susjedne parcele koja je ostala spojena sa zemljom prvog podnosioca predstavke je bila dio saobraćajnice, što je bilo javno dobro i  kao takvo nije mogla biti privatno vlasništvo. U tom smislu, i s obzirom da prethodna urbanistička parcela nije mogla biti ponovo formirana, zahtjev podnosioca predstavke za dokompletiranje parcele je morao biti odbijen.
105. Vlada je takođe tvrdila da su postupci bili složeni, da je nekoliko državnih organa bilo uključeno, da je prvi podnosilac predstavke doprinio dužini trajanja postupka kao i da ono što je bilo od značaja nije bilo prioritetno pitanje koje je zahtijevalo hitno postupanje.
106. Relevantni principi u ovom smislu su dati detaljno u, među mnogim drugim izvorima, Frydlender protiv Francuske [VV], br. 30979/96, par.43, ECHR 2000-VII. Konkretno, ponovljeno ispitivanje jednog predmeta poslije vraćanja na nižu instancu može, samo po sebi, da otkrije ozbiljne nedostatke u sudskom sistemu države (vidjeti Pavlyulynets protiv Ukrajine, br. 70767/01, stav 51, 6. september 2005. godine).
107. Vraćajući se na predmetni slučaj, Sud primjećuje da su sporni postupci započeti 15. avgusta 2005. godine kada su podnosioci predstavke podnijeli upravnu žalbu (vidjeti, mutatis mutandis, Počuča protiv Hrvatske, br. 38550/02, stav 30, 29. jun 2006. godine) i da su 23. juna godine, kada je prvi podnosilac predstavke pokrenuo upravni spor, oni još uvijek bili u toku (vidjeti gornje stavove 20-23). Stoga, oni su trajali više od 11 godina i 10 mjeseci, tokom kojeg perioda su domaći sudovi vraćali predmet na ponovno suđenje sedam puta. Do 29. septembra 2017. godine, kada je Sud primio konačno izjašnjenje o predmetu, nije bilo informacija o tome da li su postupci u međuvremenu okončani.
108. Dalje se primjećuje da su se postupci odnosili na zahtjev podnosilaca predstavke da kupe parcelu koja je vlasništvo Opštine, za koji Sud ne smatra da je predmet od posebne složenosti. Niti smatra da je ponašanje podnosilaca predstavke doprinijelo dužini trajanja postupaka na bilo koji način. Dok se relevantni DUP zaista mijenjao nekoliko puta tokom godina (vidjeti gornji stav 52), i postupci kao takvi nijesu bili prioritet koji su zahtijevali hitno postupanje, Sud ne smatra da je bilo koji od ova dva činioca opravdan za takvo procesno kašnjenje.
109. U pogledu kriterijuma sadržanih u jurisprudenciji Suda i relevantnih činjenica konkretnog predmeta, Sud je mišljenja da dužina trajanja postupaka koji su predmet žalbe nije zadovoljila zahtjev razumnog vremena. Shodno tome bilo je povrede člana 6 stav 1 Konvencije.

2. Član 13 Konvencije

110. Podnosioci predstavke su se žalili na nedostatak djelotvornog domaćeg pravnog lijeka u odnosu na dužinu trajanja postupaka za dokompletiranje urbanističke parcele.
111. Vlada je tvrdila da je prvi podnosilac na raspolaganju imao djelotvoran domaći pravni lijek koji nije bio iscrpljen (vidjeti gornji stav 91).
112. Relevantni principi u ovom smislu su dati u presudama Sürmeli protiv Njemačke [VV], br. 75529/01, stavovi 99-100, ECHR 2006-VII, i McFarlane protiv Irske [VV], br. 31333/06, stav 107, 10. septembar 2010. godine.
113. Vraćajući se na predmetni slučaj, Sud primjećuje da je Vlada tvrdila u svom izjašnjenju da je bilo dostupnih pravnih ljekova vezano za žalbe podnosilaca predstavke na osnovu člana 6 stav 1 u vezi dužine trajanja postupaka. Ove primjedbe su odbačene na osnovu iznijetog u gornjem stavu 94.
114. Sa istih razloga, Sud zaključuje da je bilo povrede člana 13 Konvencije, u vezi sa članom 6 stav 1, zbog nedostatka djelotvornog pravnog lijeka na osnovu domaćeg prava u relevantnom vremenu za žalbe podnosilaca predstavke koje se tiču dužine trajanja postupka (vidjeti Stevanović protiv Srbije, br. 26642/05, stavovi 67-68, 9. oktobar 2007. godine; Stakić protiv Crne Gore, br. 49320/07, stavovi 59-60, 2. oktobar 2012. godine; i Stanka Mirković i drugi protiv Crne Gore, br. 33781/15 i 3 druge, stavovi 61-63, 7. mart godine).

3. Član 1 Protokola 1

a. Podnesci stranaka

i. Podnosioci predstavke

115. Podnosioci predstavki su tvrdili da je država stvorila urbanističko planski i zakonski haos i da je zakonska odredba kojom je predviđena zabrana gradnje bila zloupotrijebljena na njihovu štetu. Naročito, zabrana gradnje se primjenjivala samo na one koji nijesu imali građevinsku dozvolu, a da je podnosiocima predstavke izdata građevinska dozvola oni bi mogli nastaviti sa izgradnjom. Pod plaštom navodnog javnog interesa povrijeđena su prava podnosilaca predstavke na osnovu člana 1 Protokola 1.
116. Podnosioci predstavke su tvrdili da Vlada, kada se oslanjala na javni interes, nije uzela u obzir perspektive investitora i potrebu usklađivanja sa DUP-om koji je već bio na Ukoliko jedan DUP omogućava investitorima osnovanu i opravdanu mogućnost da investiraju a zatim bude promijenjen na štetu investitora, oni koji donesu DUP su odgovorni i moraju da nadoknade investitorima za sve pretrpljene posljedice. U konkretnom predmetu, država je izmijenila DUP a da pri tom nije vodila računa o svojim obavezama koje su proizilazile iz prethodnog DUP-a i ignorišući stečena prava investitora, time prouzrokujući enormnu štetu podnosiocima predstavke.
117. U skladu sa DUP-om koji je bio na snazi u relevantnom periodu, podnosioci predstavke su stekli zemlju, i Ministarstvo je izdalo urbanističko-tehničke uslove i dodijelilo lokaciju za gradnju. Na ovaj način država je, na osnovu DUP-a koji je tada bio na snazi, garantovala prvom podnosiocu predstavke da može nastaviti sa aktivnostima vezanim za njegovu investiciju. Na osnovu toga, prvi podnosilac predstavke je platio većinu dažbina, izradio cjelokupnu projektnu dokumentaciju, i prikupio neophodne dozvole. Jedina prepreka za podnosioce predstavke da dobiju građevinsku dozvolu je bilo nezakonito postupanje organa tužene države. Naročito, zahtjev za kupovinom susjedne parcele nije bio ni zakonit, s obzirom da nije bio zakonski uslov neophodan za dobijanje građevinske dozvole, niti je bila greška podnosilaca predstavke to što ovaj zahtjev nije mogao biti ispunjen, s obzirom da su oni htjeli da postupe po Dodatno, državni organi su odbijali da obračunaju naknadu a zatim su odbili da izdaju građevinsku dozvolu pozivajući se na nedostatak obračuna. Dopis Ministarstva od 14. avgusta 2006. godine je potvrdio da je Agencija bila u obavezi da obračuna naknadu, i da su, na osnovu toga, podnosioci predstavke imali legitimno pravo da dobiju građevinsku dozvolu (vidjeti gornji stav 55). Drugim riječima, nezakonito postupanje jednog državnog organa je bilo opravdano nezakonitim postupanjem drugog državnog organa.
118. Podnosioci predstavke su tvrdili da bi pravična ravnoteža bila postignuta da je država, svojim postupanjem, ostvarila bilo kakvu korist za sebe ili za narod. Ipak, nije moglo biti legitimnog cilja, javnog interesa i proporcionalnosti u urbanističkom planiranju ako ono rezultira rastom korova na navedenoj parceli umjesto poslovnog objekta od kojeg bi država mogla da sakuplja poreze i stotinu radnika bi zarađivali za život.

ii. Vlada

119. Vlada je tvrdila da je miješanje u konkretnom predmetu bilo u uobičajenoj i neophodnoj mjeri kontrole korištenja imovine i da je bilo zakonito, s obzirom da su sve odluke, uključujući odluke o izmjeni DUP-a, bile usvojene u skladu sa zakonom.
120. Relevantni DUP je zaista mijenjan nekoliko puta od 1990. godine, čime se mijenjao oblik, veličina i svrha urbanističke parcele. Ipak, ovo je bilo u javnom interesu i u pitanjima prostornog planiranja česte promjene DUP-a nijesu bili izuzetak. DUP je trebao da bude mijenjan zbog razlika između planiranih urbanističkih parcela i realne situacije na terenu, što je značilo ponovno ispitivanje urbanističkog planiranja oblasti. Stoga, zahtjev prvog podnosioca predstavke da dokompletira parcelu nije mogao biti prihvaćen prije usvajanja novog DUP-a a novim DUP-om je drugačije definisana predmetna urbanistička parcela (vidjeti gornji stav 14). Konkretno, samo jedan dio susjedne parcele je ostao pripojen zemljištu prvog podnosioca predstavke i bio je dio saobraćajnice koja je bila opšte dobro i kao takva nije mogla biti privatno vlsništvo. Stoga, zahtjev podnosioca predstavke za dokompletiranje je morao biti odbijen.
121. Vlada je dalje tvrdila da je otprilike u isto vrijeme prvi podnosilac predstavke zahtijevao dokompletiranje nekih drugih parcela što je bilo nemoguće iz istog razloga. Ipak, dokompletirao ih je kasnije na osnovu novo-usvojenih DUP-ova, dok je u slučaju ove parcele insistirao da bude dokompletirana na osnovu DUP-a koji je bio na snazi kada je podnijet zahtjev.
122. Vlada je dalje tvrdila da se sporna parcela nalazila u predgrađu gdje je nelegalna gradnja predstavljala veliki problem i gdje je veća urbanizacija i planska ekspanzija počela nakon 2000. godine. Vlada je tvrdila da je sprječavanje nelegalne gradnje, prostorno planiranje i definisanje granica javnih saobraćajnica u okviru postojećih regulativa i zakona, bila u zajedničkom interesu zajednice, koji su preovladavali nad interesima pojedinaca, osim ako su bili Kako bi se ovo postiglo, svako, uključujući prvog poodnosioca predstavke, imao je obavezu da toleriše određene mjere koje su preduzete u tom cilju, kao što je izmjena DUP-a. Zabrana gradnje je takođe imala legitiman cilj, naročito da bi se izbjegla moguća “šteta za lokalnu samoupravu” i one koji su namjeravali da grade u oblasti u kojoj se mijenjao DUP. Ipak, navedene mjere su bile proporcionalne, odnosno postojala je pravična ravnoteža između njih i pojedinačnog tereta koji je morao da snosi podnosilac predstavke.
123. Kada je u pitanju obračun naknade, Privredni sud nije utvrdio da je isti bio nezakonit time što je bio odbijen zbog zabrane gradnje. Prije se može reći da je smatrao da je Agencija morala da izvrši obračun u vrijeme kada zabrana gradnje nije bila na Ipak, čak i pod pretpostavkom da je Agencija obračunala naknadu u tom vremenu, zabrana gradnje je bila na snazi i podnosilac predstavke ne bi mogao nastaviti sa izgradnjom. U svakom slučaju, nakon što je Privredni sud donio rješenje o izvršenju, Agencija je brzo postupila i obračunala naknadu. Činjenica da je podnosilac predstavke odbio da prihvati obračun nije bila relevantna s obzirom da se odbijanje nije odnosilo na sami iznos već više na činjenicu da Agencija nije precizirala u odnosu na koji DUP će se preduzimati gradnja, što nije bilo u nadležnosti Agencije. Dopis Ministarstva, na koji su se pozvali podnosioci predstavke, nije bio zakonski obavezujući i, u svakom slučaju, poslat je dok je postupak pred Apelacionim sudom bio  u toku, i u kojem je prvi podnosilac predstavke u svakom slučaju bio uspješan.
124. Vlada je dalje tvrdila da Ministarstvo nije moglo postupiti drugačije nego da odbije prvi zahtjev podnosioca predstavke za izdavanjem građevinske dozvole, s obzirom da prvi podnosilac predstavke, po svom sopstvenom priznanju, nije dostavio svu neophodnu dokumentaciju. Stoga, nije imao legitimna očekivanja da dobije građevinsku dozvolu i nije snosio prekomjeran teret. S obzirom da nije izdata građevinska dozvola, prvi podnosilac predstavke nije imao garancije da može početi sa investiranje niti je država imala obavezu da mu nadoknadi bilo koju navodnu štetu u slučaju izmjene DUP-a.
125. Podnosioci predstavke su zanemarili principe prostornog razvoja i insistirali na njihovim interesima. Da je ovo prihvaćeno, to bi značilo da bi od momenta dodjele lokacije, država bila obavezana interesima investitora i da bi prilikom svake izmjene DUP-a privatni interes imao prioritet nad javnim interesom. Ipak, prilikom usvajanja planske dokumentacije država je imala “imperium poziciju”, i fizička i pravna lica su morala da tolerišu odluke koje donesu organi vlasti, pod pretpostavkom da su te odluke bile u skladu sa principima zaštite ljudskih prava. Vlada je tvrdila da država ima široko polje slobodne procjene u tom smislu i da Sud mora poštovati procjenu domaćeg zakonodavstva u odnosu na to što je bilo u opštem interesu, osim ako je ta procjena očigledno bez razumnog osnova.
126. Vlada je zaključila da su državni organi postupali u skladu sa zakonom i u okviru svojih nadležnosti, i da nije bilo povrede člana 1 Protokola 1.

b. Procjena Suda

127. Relevantni principi u ovom smislu su dati, na primjer, u Hutten- Czapska protiv Poljske [VV] (br. 35014/97, stavovi 163-165 i stavovi 167- 168, ECHR 2006-VIII).
128. Konkretno, Sud ponavlja da član 1 Protokola 1 obuhvata tri posebna pravila. Prvo pravilo, navedeno u prvoj rečenici prvog stava, je opšte prirode i navodi principe mirnog uživanja imovine. Drugo pravilo, sadržano u drugoj rečenici istog stava pokriva lišavanje posjeda i čini ga predmetom određenih uslova. Treće pravilo, navedeno u drugom stavu, priznaje da države Ugovornice imaju ovlašćenje, između ostalog, da kontrolišu upotrebu imovine u skladu sa opštim interesima. Ova tri pravila nijesu posebna u smislu da nijesu povezana: drugo i treće pravilo se bave određenim slučajevima miješanja u odnosu na mirno uživanje imovine. Na osnovu toga, treba da budu tumačena u svijetlu opštih principa navedenih u prvom pravilu. Moraju biti usaglašena sa principom zakonitosti i težiti legitimnom cilju sredstvima razumno proporcionalnim sa ciljem koji treba biti postignut. Neophodna ravnoteža neće biti postignuta kada osoba na koju se odnosi snosi pojedinačan i prekomjeran teret. Sud takođe ponavlja da u oblasti razvoja zemljišta i prostornog planiranja, država Ugovornica mora imati široko polje slobodne procjene kako bi implementirala politiku planiranja u gradovima i državi. Ipak, prilikom izvršenja svojih ovlašćenja, Sud mora odrediti da li je potrebna ravnoteža održana na način preispitivanja koji je u skladu sa pravom na imovinu podnosioca predstavke (vidjeti Ayangil i drugi protiv Turske, br. 33294/03, stav 50, 6. decembar 2011. godine, i Lay Lay Company Limited, gore citirana, stav 83, i ostali izvori tamo citirani).
129. Dalje, nesigurnost, bilo zakonodavna, administrativna ili ona koja proističe iz prakse koju sprovode organi – je faktor koji treba uzeti u obzir prilikom procjene ponašanja države. Dakle, kada je u pitanju opšti interes, obaveza je državnih organa da postupaju blagovremeno i na odgovarajući i dosljedan način (vidjeti Broniowski protiv Poljske [VV], br. 31443/96, stav 151, ECHR 2004-V, i Hutten-Czapska, gore citiran, stav 168 in fine), i polje slobodne procjene koje državni organi imaju ih ni na koji način ne oslobađa od ove njihove obaveze (vidjeti Öneryıldız protiv Turske [VV], br. 48939/99, stav 128, ECHR 2004-XII).
130. Vraćajući se na konkretan predmet, Sud primjećuje da se predmetne žalbe tiču odbijanja izdavanja građevinske dozvole. S toga, osporavana mjera mora biti razmatrana kao kontrola upotrebe imovine, koja se razmatra na osnovu trećeg pravila, odnosno na osnovu drugog stava člana 1 Protokola 1. S toga Sud mora da razmatra da li je odbijanje vlasti da  izdaju građevinsku dozvolu bila zakonska mjera “potrebna da bi regulisala korišćenje imovine u skladu sa opštim interesima”. Zadatak Suda u ovom kontekstu je da ispita zakonitost, svrhu i proporcionalnost odluka koje su donijeli domaći organi (vidjeti Lay Lay Company Limited, gore citirana, stav 84, i izvori tamo citirani).
131. Sud ponavlja, kao što je gore primijećeno, da se odbijanje izdavanja građevinske dozvole mora posmatrati kao miješanje u prava podnosioca predstavke na mirno uživanje imovine (vidjeti Lay Lay Company Limited, gore citirana, stav 81). Dalje primjećuje da je zahtjev odbijen jer podnosilac predstavke nije ispunio dva kriterijuma: (a) da kupi susjednu parcelu koja je bila spojena sa zemljom podnosilaca predstavke u smislu novo-usvojenog DUP-a i (b) da plati naknadu za uređenje građevinskog zemljišta.
132. Kada je u pitanju prvi uslov, da kupi susjednu parcelu, Sud primjećuje da nijednim zakonom nije predviđeno “dokompletiranje” parcele (vidjeti gornje stavove 67 i 73) radi dobijanja građevinske dozvole. Dodatno, ovaj zahtjev je uvela Opština tek nakon što su podnosioci predstavke dobili katastarsku parcelu i njihovi planovi registrovani u postojeći DUP za tu konkretnu parcelu. Podnosioci predstavke tada nijesu ispunili taj uslov. Kada je u pitanju drugi uslov, plaćanje naknade za uređenje građevinskog zemljišta, to je zakonski uslov i podnosioci predstavke zaista nijesu ispunili ni taj uslov.
133. Sud primjećuje, ipak, da neispunjavanje uslova nije bilo zbog toga što podnosioci predstavke nijesu preduzeli predviđene korake u predviđenom vremenu, da bi obezbijedili svoje interese i brže zaključili stvar u tom dijelu (vidjeti, a contrario, Lay Lay Company Limited, gore citirana, stav 88).
134. Naprotiv, podnosioci predstavke nijesu ispunili prvi uslov jer je relevantni DUP prolazio kroz mnoge promjene tokom vremena i, na osnovu podneska i same Vlade, podnosioci predstavke nijesu mogli dokompletirati urbanističku parcelu sve dok su trajale izmjene DUP-a. Drugim riječima, od podnosilaca predstavke se očekivalo da ispune uslov koji je dodatno nametnula Opština, a koji je podnosiocima predstavke sama država onemogućila da ispune.
135. Kada je u pitanju naknada, relevantni državni organi su bili ti koji su odbili da izvrše obračun, uprkos brojnim zahtjevima podnosilaca predstavke u tom pogledu, i time su učinili nemogućim, takođe, da podnosioci predstavke ispune i taj uslov. Tako postupajući, pozvali su se na zabranu gradnje iako je predmetni zahtjev ponovo podnošen u periodima kada nije bilo zabrane gradnje (vidjeti gornje stavove 11-12 i 28), i bez obzira na tumačenje relevantnih zakonskih odredbi od strane Ministarstva da se zabrana gradnje odnosi samo na dodjelu lokacija za izgradnju (vidjeti gornji stav 55), čije tumačenje je naknadno potvrdio Vrhovni sud (vidjeti gornji stav 33). Tek nakon što je presuda Privrednog suda postala pravosnažna Agencija je izvršila obračun naknade. Ipak, do tog vremena relevantni organi su dugo odbijali zahtjev za izdavanje građevinske dozvole zbog neplaćanja, i, dodatno, DUP je izmijenjen i više nije odgovarao izgradnji koju su podnosioci predstavke tamo prvobitno planirali.
136. U smislu gore navedenog, Sud ozbiljno sumnja da li je miješanje u prava podnosilaca predstavke na mirno uživanje imovine bilo u skladu sa zakonom. Ipak, čak i pod pretpostavkom da je bilo u skladu sa zakonom, Sud smatra, u svakom slučaju, da nije bilo proporcionalno, s obzirom da organi tužene države nijesu postupali blagovremeno i krajnje konzistentno (vidjeti Beyeler protiv Italije [VV], br. 33202/96, stav 120, ECHR 2000-I, i com SRL protiv Moldavije, br. 21151/04, stav 72, ECHR 2008) i time su učinili nemogućim za podnosioce predstavke da ispune pomenute uslove i dobiju građevinsku dozvolu. Sud smatra da su se podnosioci predstavke suočavali sa nesigurnošću koja je proistekla iz prakse koju su organi vlasti primjenjivali, a koja se ogledala u stalnim izmjenama DUP-a, uvođenju novih uslova, kao što je kupovina dodatnih katastarskih parcela kako bi se izvršilo “dokompletiranje” novih urbanističkih parcela, i nezakonitom odbijanju da izvrše obračun relevantnih naknada.
137. U smislu gore navedenog, i bez obzira na polje slobodne procjene dato državama, u konkretnom slučaju nije obezbijeđena pravična ravnoteža i od podnosilaca predstavke se tražilo da snose pojedinačan i prekomjeran teret, kršeći član 1 Protokola

II DRUGE NAVODNE POVREDE KONVENCIJE 

138. Sud primjećuje da, nakon što je predmet komuniciran tuženoj Vladi, podnosioci predstavke su ponovili druge žalbe koje su prvobitno iznijeli na osnovu više članova Konvencije i člana 1 Protokola 1 uz Konvenciju, naročito zbog: (a) dužine trajanja prvog niza postupaka u kojem su tražili građevinsku dozvolu, (b) dužine trajanja drugog niza postupaka u kome su tražili građevinsku dozvolu, nedostatak djelotvornog pravnog lijeka u tom smislu, i povredu njihovih imovinskih prava koja se odnose na ove postupke, i (c) ishod inicijativa podnijetih Ustavnom sudu i navodnu nepristrasnost tog suda.
139. Sud ponavlja da su 14. decembra 2016. godine neke od žalbi podnosilaca predstavke (u vezi dužine trajanja upravnih i izvršnih postupaka, nedostatka djelotvornog pravnog lijeka u tom smislu i imovinskih prava podnosilaca predstavke) komunicirane Vladi, dok je ostatak predstavke, koji je uključivao žalbe navedene u stavu 138, proglašen neprihvatljivim (vidjeti gornji stav 4). Zbog toga, Sud više nema nadležnosti da ih ispituje.
140. Podnosioci predstavke su se takođe žalili na dužinu trajanja građanskih postupaka koji se odnose na obračun naknade za uređenje zemljišta. Sud primjećuje da su ovi postupci trajali od 16. septembra 2005. godine do 29. decembra 2008. godine, odnosno tri godine, tri mjeseca i 13 dana, tokom kojeg perioda su domaći sudovi donijeli tri odluke na tri nivoa nadležnosti i doveli postupak do kraja. Sud smatra da su, shodno tome, ove žalbe očigledno neosnovane pa moraju biti odbačene u skladu sa članom 35 stavovi 3 i 4 Konvencije.

III PRIMJENA ČLANA 41 KONVENCIJE 

141. Članom 41 Konvencije je predviđeno:

“Kada Sud utvrdi prekršaj Konvencije ili Protokola uz nju, a unutrašnje pravo Visoke strane ugovornice u pitanju omogućava samo djelimičnu odštetu, Sud će, ako je to potrebno, pružiti pravično zadovoljenje oštećenoj strani.”

A.     Šteta 

142. Prvi podnosilac predstavke je tražio 30.764.542,22 eura na ime materijalne štete: 30.000.000,00 eura na ime izmakle dobiti “od 2005. godine do neodređenog perioda u budućnosti”, i ostatak na račun troškova za građevinsku dozvolu, pripremnih radova za izgradnju, građevinski materijal, robe za shopping centar, usluge agencije za odnose sa javnošću, upotrebu reklamnog prostora u dnevnim novinama i štampu brošura. Drugi podnosilac predstavke je tražio 1.500,00 eura na ime nematerijalne  štete koje namjerava da donira u humanitarne svrhe.
143. Vlada je osporila zahtjeve podnosilaca predstavke kao neosnovane. Takođe, podnosioci predstavke nijesu tražili naknadu štete na domaćem nivou na osnovu Zakona o obligacionim odnosima
144. Kada su u pitanju primjedbe Vlade da su podnosioci predstavke prvo trebali tražiti nadoknadu na domaćem nivou na osnovu Zakona o obligacionim odnosima, Sud ponavlja da ukoliko je žrtva, nakon bezuspješnog iscrpljivanja domaćih pravnih ljekova prije ulaganja žalbe Strazburu na povredu njegovih prava bila primorana da to uradi drugi put prije nego što je imala mogućnost da dobije pravično zadovoljenje pred Sudom, ukupna dužina trajanja postupka pokrenutog na osnovu Konvencije bi jedva bila u skladu sa idejom djelotvorne zaštite ljudskih prava. Takvi zahtjevi bi doveli do situacije koja nije u skladu sa ciljem i predmetom Konvencije (vidjeti, na primjer, De Wilde, Ooms i Versyp protiv Belgije (član 50), 10. mart 1972. godine, stav 16, Serija A br. 14). S toga, prigovori Vlade u ovom smislu moraju biti odbijeni.
145. Sud dalje primjećuje da je relevantno Ministarstvo eksplicitno navelo u svom dopisu da u slučaju kada se dodijeli lokacija prije zabrane gradnje, nadležni organ je u obavezi da izda investitoru građevinsku dozvolu, pod pretpostavkom da su ispunjeni uslovi predviđeni članom 34 Zakona o izgradnji objekata, bez obzira na to da li je zabrana gradnje u predmetnoj oblasti bila na snazi (vidjeti gornji stav 55 in fine). Dalje se primjećuje da u svom izjašnjenju Vlada nije iznijela prigovor na tvrdnje Ministarstva. S toga Sud smatra da, u slučaju da je prvom podnosiocu predstavke dozvoljeno da ispuni dva gore preostala uslova, građevinska dozvola bi mu bila izdata na S toga, Sud smatra da postoji uzročna veza između utvrđene povrede i materijalne štete koju je naveo prvi podnosilac predstavke.
146. Ipak, pod okolnostima konkretnog predmeta, Sud smatra da se odluka o tačnom iznosu u vezi materijalne štete još uvijek ne može donijeti. S toga, neophodno je zadržati pitanje, uz davanje mogućnosti sporazuma između tužene države i prvog podnosioca predstavke (Pravilo 75 stavovi 1 i 4 Poslovnika Suda). Na osnovu toga, Sud zadržava pitanje i poziva Vladu i prvog podnosioca predstavke da dostave, u roku od tri mjeseca od dana kada presuda postane pravosnažna, u skladu sa članom 44 stav 2 Konvencije, svoja pismena izjašnjenja o iznosu materijalne štete koju treba dodijeliti prvom podnosiocu predstavke i, naročito, da obavijeste Sud o bilo kakvom dogovoru koji mogu postići.
147. S druge strane, Sud dodjeljuje drugom podnosiocu predstavke 1.500,00 eura na ime nematerijalne štete.

 B.  Troškovi i izdaci 

148. Podnosioci predstavke su takođe tražili 19.681,75 eura na ime troškova i izdataka nastalih pred domaćim sudovima i 66.278,00 eura na ime troškova nastalih pred Sudom.
149. Vlada je osporila zahtjeve podnosilaca predstavke. Konkretno, podnosioci predstavke nijesu dokazali da su troškovi u odnosu na visinu razumni.
150. U skladu sa praksom Suda, podnosilac predstavke ima pravo na nadoknadu troškova i izdataka samo u onoj mjeri u kojoj je dokazano da su oni stvarno i nužno nastali, i koji su s obzirom na visinu razumni. U predmetnom slučaju, na osnovu dostavljene dokumentacije i gore navedenih kriterijuma, Sud smatra razumnim da podnosiocima predstavke dodijeli ukupan iznos od 7.500,00 eura kojim se pokrivaju svi troškovi po ovom osnovu.

 C.   Kamata 

151. Sud smatra da je primjereno da kamatna stopa bude zasnovana na najnižoj kamatnoj stopi Evropske centralne banke uz dodatak od tri procenta poena.

 SA OVIH RAZLOGA, SUD, JEDNOGLASNO, 

1. Proglašava žalbe u vezi dužine trajanja upravnih postupaka za dokompletiranje parcele, navodni nedostatak djelotvornog pravnog lijeka u tom smislu i prava na imovinu podnosioca predstavke prihvatljivim, a ostatak predstavke neprihvatljivim; 

2. Utvrđuje da je bilo povrede člana 6 stav 1 Konvencije; 

3. Utvrđuje da je bilo povrede člana 13 Konvencije; 

4. Utvrđuje da je bilo povrede člana 1 Protokola 1 uz Konvenciju; 

5. Utvrđuje
   • da tužena država treba da plati podnosiocima predstavke, u roku od tri mjeseca od dana pravosnažnosti ove presude, u skladu sa članom 44 stav 2 Konvencije, sledeće iznose:
     • 1.500,00 eura (hiljadu i pet stotina eura) drugom podnosiocu predstavke, uvećan za bilo koje poreze koji se mogu naplatiti, na ime nematerijalne štete;
     • 7.500,00 (sedam hiljada pet stotina eura) ukupno podnosiocima predstavke, uvećano za bilo koje poreze koji se mogu naplatiti podnosiocima predstavke, na ime troškova i izdataka;
   • da će se od dana isteka gore pomenuta tri mjeseca do dana isplate obračunavati kamata koja je jednaka najnižoj kamatnoj stopi Evropske centralne banke uz dodatak od tri procenta poena; 

6. Utvrđuje da se po pitanju primjene člana 41 u pogledu materijalne štete još uvijek ne može odlučivati, pa na osnovu toga:

• zadržava navedeno pitanje;
• poziva Vladu i prvog podnosioca predstavke da podnesu, u roku od tri mjeseca od datuma kada ova presuda postane pravosnažna, u skladu sa članom 44 stav 2 Konvencije, pisana izjašnjenja o ovom pitanju i da obavijeste Sud o bilo kakvom sporazumu koji mogu postići;
• zadržava dalji postupak i daje predsjedniku Vijeća ovlašćenje da isti riješi ukoliko bude potrebno. 

7. Odbacuje ostatak zahtjeva podnosilaca predstavke za nadoknadom troškova i izdataka.

Sačinjeno na engleskom jeziku, u pismenoj formi 26. juna 2018. godine, na osnovu Pravila 77 stav 2 i 3 Poslovnika Suda

Stanley Naismith                                                                    Robert Spano

registrar                                                                                 predsjednik

______________________

Prevod presude preuzet sa https://sudovi.me/vrhs/sadrzaj/NQN9